Miguel de Cervantes
| Miguel de Cervantes | ||
|---|---|---|
| ||
| Amoxtlahcuiloh | ||
| Tlacatocayotl | Miguel de Cervantes Saavedra | |
| Tlacatiliztli | Nemachiyōtīlli:ESPf1506 Tlachiucnāuhti 29, 1547 Alcalá de Henares | |
| Miquiztli | Nemachiyōtīlli:ESPf1506 23 ic nāuhtetl mētztli, 1616 Madrid (68) | |
| Hueyi tlahcuilolli | El Ingenioso Hidalgo Don Quixote de la Mancha | |
Miguel de Cervantes Saavedra[1] (Alcalá de Henares[2], inic 29 inic chiucnauhtetl metztli inic 1547-Madrid, inic 22 inic nauhtetl metztli inic 1616) yehhuatl catca ce yaoquizqui, tlahtolpoani, tlahtollaliani ihuan chicoquizalizpoani caxtiltēcatl.
Mahuiztlalo in iuh in quicempanahuia inic in motenyohtiani itlahcuilohcauh in tlaquetzaliztli españayotl ihuan nohuiampa ixihmacho ipampa oquihcuiloh Don Quijote de la Mancha, ca miequintin teixmancatocaqueh quinexiltih in iuh inic centetl tlahtolpoaliztli mizcaliani ihuan ce in quipanahuia inic cualli itlachiuh in tlaquetzaliztli nohuianyoh, oc yelohuaz in iamox in quicempanahuia inic tlachihualli ihuan tlahtolcueptli in huehuehtlahtolli, icel tlapanahuilli ipampa in Biblia. Macoc itzonquizcatoca in «Itlahtohcapiltzin in ahciliztli».
Tenemilizpoalli
xikpatlaPilotl ihuan telpochyotl
xikpatlaYe inic macuilpoalxihuitl XVIII itech cah tlacelilli ca in itlacahcahualiz in itlacatiliz in Miguel de Cervantes yehhuatl catca ipan Alcalá de Henares, yehica cuatequiloc ompa, ipampa in iteyolmahxiltiliz tecuatequilizotl, ihuan ca ompa quitenextilih yelohuaz tlalquixtiani ipan in tlanoztli Información de Argel (inic 1580). In itonal tlamanalhuiani in itlacatiliz yehhuatl oc ye ahmo paninezqui, mahcihui in ixtlamaatiloni yehhuatl ca tlacatiyani inic 29 inic chiucnauhtetl metztli, imman ipan ca molhuiquixtia in hueyi iilhuiuh in hueyi ilhuicatlaihualli San Miguel, tlatlamactli in tlaixmatiliz inic quiceliz in itoca in itonalamauh in ilhuiuh in tlacatiliztli. Miguel de Cervantes cuatequiloc inic 9 inic maltlactetl metztli inic 1547 ipan in icalpol in Santa María la Mayor. In iteyolmahxiltiliz tecuatequilizotl quitenehua:
Tonatiuhpan, inic chiucnauhtetl ilhuitl inic mahtlactetl metztli, in ixiuhtzin in toteucyo inic centetl mil ommacuiltetl cien ompohualtetl chicome, cuatequiloc Miguel, ipiltzin in Rodrigo Cervantes ihuan icihuauh Leonortzin. Oquicuatequih in mahuiztililoni teuctli Bartolomé Serrano, iteopixcauh in Tocihuateuctzin. Tlaneltilihqueh, Baltasar Vázquez, Tlananquilih, ihuan nehhuatl, ca niccuatequih ihuan quitzimmachiotih ica notoca. Bachiller Serrano.
Icoltzihtzinhuan ipampa itahtzin yehhuantin catcah in nahuatileh ipan melahualiztli in tlacatzintli Juan de Cervantes ihuan cihuatlacatzintli Leonor de Torreblanca, icihuaconeuh in Juan Luis de Torreblanca, ce tepahtiani cordobatlacatl; Itahzin motocayotiaya Rodrigo de Cervantes (inic 1509 - inic 1585) ihuan tlacat ipan Alcalá de Henares ipampa ca itahtzin quimocuiliaya quinihcuac tequitilizti ompa; yehhuatl catca tetequini, tlachihchiuhcayotl quipanahuia inic itenamiccauh in mizcaliani mocohcoxcacuitlahuiani[3] ca totlaman in tepahtiani, ihuan quipihpitza ye conetl ce ixachipol nacaztapalihuiliztli, ipampa in tlein inpiltzihtzinhuan quiahxiltihtito huel miecpa ipal quichihuah iuhqui teixehuanimeh; Krzysztof Sliwa quitemanilia ce tetlapohuililiztli impampa in yehhuatl momati ca Miguel de Cervantes quichiuh macel ceppa iuhqui iteixehua in itahtzin; Rodrigotzin ahmo huel quitoca nemachtiliztli cemanqui ipampa iontlaehualiz in inacaztapalihuiliz ihuan in inetlanohmahhuililiz teixpololizeh, tzincuauhquechiloh ihuan huehyani in icencal, ca olinico itzalan Córdoba, Sevilla, Toledo, Cuenca, Alcalá de Henares, Guadalajara ihuan Valladolid, ca tlamatiloni; Yeceh quimomachtih tetequiliztli itechpa icoltzin nanyotl cordobatlacatl ihuan in chahuatahtli, no tepahtiani, ca quitoquilih, in ahtle motlacuiliz ica ce teyolmahxilitiliztli nahuatillotl. Ipan Américo Castro, Daniel Eisenberg y occequintin cervantesixmatinimeh, Cervantes quimocuilia techiuhcayotl monemilizcuepani ipan inehuan tlatenhuimololoni cenyelizotl. Yeh, Jean Canavaggio quimomachitoca ca ahmo itech cah tlaneltililli, ihuan quinepanoa ica in tetlapohuililiztli ca quitlaquechillotia inin techiuhcayotl in ahtle neyoltzohtzonaliztli ipal Mateo Alemán; Zan huel ixquich, in icencal Cervantes itech catca cenca huel tlaixmalhuilli ipan Córdoba ihuan quinextia ompa ihuan ipan tlanahuac neixcahuiliztli ittitiloni. Rodrigo monamictih itloc Leonor de Cortinas, in yehuatl achi momati ahtle, itlapanahuiliztica ca yehhuatl yeya [4] iyuhquizcauh in Arganda del Rey. Iiccahuan yehhuantin catcah Andrés (inic 1543), Andrea (inic 1544), Luisa (inic 1546), ca moyetztahcic iteotica teyacancauh in ce teopixcacan carmelita; Rodrigo (inic 1550), noihuan yaociuhqui, ca quiahxiltih ipan mallotl argeliayotln; Magdalena (inic 1554) ihuan Juan, icel tlaixihmachtli ipampa itahtzin quitenehua ipan in nemiquiznahuatiliztli.
Inahuac inic 1551, Rodrigo de Cervantes molin itloc icencal ompa Valladolid. Ipampa netlacuilli, itech catca tlaahxitl ixachi metztli ihuan itlatqui huehcahualoc. Inic 1556 mihcuanih ompa Córdoba ipal quicenquixtih in itetlacahcahuililiz in Juan de Cervantes, icoltzin in tlahcuiloh, ihuan quitlacahuiz intech in tetlaihtlanilianimeh.
Ahmo manih tenehualiztli tlamanalhuiani itechpa in tlayacantihcac inemachtiliz in Miguel de Cervantes, ca, in ahtle neyoltzihtzonaliztli, ahmo onahcic yelohuaz hueyitlamachtilcalotl. Quil ca huel omomachtiz ipan Valladolid, Córdoba nozo Sevilla. Noihuan yehhuatl chihualoni ca momachtianiya ipan in Compañía de Jesús, yehica ipan in tlahtolpohualiztli El coloquio de los perros quichihua ce itlacaquiztililiz in ce iltamachtilcal in jesusteopixqui ca neci ce iteihtoliz in iyoliliz tlamachtillotl.
Inic 1566 mochantlalia ipan Madrid. Yauh ompa in Estudio de la Villa, quihuicac itechpa in itetlamachtilizmachtihcauh in tlahtollacotoncayotl Juan López de Hoyos, in aquin inic 1569 quipanotlac ce amoxtli itech in icohcolizcuiliztli ihuan imiquiliz in cihuatlahtoani cihuatlacatzintli Isabel de Valois, inic etetl inamic in Felipe II. López de Hoyos quitoca ipan inin amoxtli ontetl itlahtollaliz in Cervantes, taxca tlazohtli ihuan tlatlazohtlalli tlamachtilli. Inon yehhuatl in tlayacantihcac inehnextiliz amoxcuilolizotl. Ipan inon xihuitl Cervantes oconmolpih ipan neixcuitilli inic quitta in iteixehualiz in Lope de Rueda ihuan, ipan quimomachitoca ipan inic ontetl ixeliuhcayo in El Quijote, mach itechpa icamac in teyacatic teixehuani, «quizaya in iixtelolo icampa in teixehualiztli».
Iohtoquiliz in Italia ihuan in iteyaochihualiz in Lepanto
xikpatla
Mohuehcahuitia ce itlatlaliliz in Felipe II ca mochiuh inic 1569, in canin quinahuatia quimomaltiaz in Miguel de Cervantes, tlateilhuilli inic quicohcoa ipan teneneuhcahuiliztli in ce Antonio Sigura, itemachtihcauh in tlachiuhtli. Intla yeloaniya neltiliztica in Cervantes, inin huel yezquia in teyollohtiliztli ca quichiuh panoz ompa Italia. Ahcito ompa Roma inic mahtlactetl omontetl meztli in inenehuixcauh xihuitl. Ixpouh ompa in itlahtollaliz huelnezqui in Ludovico Ariosto ihuan in Itetlanohnochililiz in tetlazohtlaliztli in siontlacatl[5] sefaradyotl León Hebreo (Yehuda Abrabanel), in tepitzaliztli[6] yancuic platonyotl, ca ipan huetzi in imachiliz in tetlazohtlaliztli. Cervantes tentimani itech in nenemitiliztli ihuan itech in cualmayehcayotl[7] italiayotl, ihuan quipiaz iccemmanyan ce cenquizca tehuellamachtih itlailnamiquiliz in inon tlahtocayotl, ca neci, ic neixcuitilli, ipan ''El licenciado Vidriera'', centetl in itlahtolpohualiz teixcuitiani, ihuan mocahua momatiz ipan nepapan iteihtoliz in occequi itlachiuh.
Mixcahuih in itlayecoltiloca in Giulio Acquaviva, ca yehhuatl yez hueyiteohuatzin inic 1570, ihuan in aquin, in ahzo, quixmah ipan Madrid. Quitoca itzalan Palermo, Milán, Florencia, Venecia, Parma ihuan Ferrara. Cuel quicahuaz inic mixcahuiz in inecahcahualiz in yaochiuhqui ipan in itehuicaliz in itiachcauh Diego de Urbina, in centeuc[8] in Miguel de Moncada. Moacalaquih ipan in cipacacalli[9] Marquesa. Inic 7 inic mahtlactetl metztli inic 1571 mocepanicnelih ipan in neyaochihualiztli itech Lepanto, «in quicempanahuia inic tlacempanahuiani nenehuianhuiliztli ca quittac in mahcuilpohuaxihuitl quiyacatih, in manqui, ahmo no quitemachia quittaz in tlatoquilih», inic itlan noncalaqui[10] in centlamantli acalli cristoyotl, tlaachcauhtilli itechpa in tlacatzintli Juan de Austria, «ipiltizn in itlapetlanillo in yaoyotl Carlos V, in mahcehualtic iilnamiconi», ihuan ichahuateiconeuh in tlahtoani, ihuan in canin mocepanicneliaya ce in quipanahuia inic tenyo acamocuitlahuiani in inin cahuitl, in imarqués in Santa Cruz, ca monemitia ipan La Mancha, ipan Viso del Marqués. Ipan ce tlahtolnextiliztli nahuatillotl tlachihualli chicontetl xihuitl oc ye zatepan mihtoa:
In ihcuac monematcaitta in icentlaman acalli in Turquiatlacatl, ipan in tlatenehualli neyaochihualiztli acallotl, in tlanohnotzalli Miguel de Cervantes yehhuatl yeya cohcoxqui ihuan ica tlepohpocaliztli, ihuan in tlatenehualli tiachcauhtli... ihuan ocequintin miyaquintin icniuhtin iaxca quinohnochilih cae, tel yehhuatl yeya cohcoxqui ihuan ica tlehpohpocaliztli, ca yehhuatl yeniya motzicohquui tlatzintlan ipan inemoaliz in cipacacalli; ihuan in tlatenehualli Miguel de Cervantes quinanquilih ca tlein quinohnotzazquiah itechpa yehhuatl, ihuan ca ahmo quichihuaya in netlacuilli, ihuan ca occencah quinequia miquiz inic tecualancanamiqui ipal Teotzin ihuan ipan tlahtohcauh, in ahmo iuh calaquia itzintlan tlapacholoni, ihuan ca ica ichicahuacayo... Ihuan tecualancanamic in iuh yollohhuapahuac yaochiuhqui inhuic in tlatenehualtin turquiatlacah ipan in tlanohnotzalli neyaochihualiztli ipan in inecahcahualoyan in acalli, in iuh iteachcauh quinahuatih ihuan quipachoh, itloc occequintin yaoquizqueh. Ihuan tzoptli in neyaochihualiztli, in iuh in in teuctli Juantzin quimah ihuan quiyollohittac quexquich huel oquichihuaya ihuan oquicualancanamic in tlatenehualli Miguel de Cervantes, quitlehcahuih ihuan quimacac nauhtetl ducado occencah ica itlaxtlahuiliz... Itech in tlateneualli neyaochihualiztli acallotl quiz eztenqui ipampa ontetl tlaquihquizhuiliztli ipan ielpan ihuan ipan imah, inic monactia ihtlacauhqui in tlatenehualli ima.
_Madrid_01.jpg)
Inoc inehualcuepaliz inic Napoles inic ompa España, ipan in cipacacalli Tonatiuh, ce centlamantli acalli turquiayotl tlaachcauhtilli itechpa Mami Arnaute quinchiuh tlaahximeh Miguel ihuan iiccauh Rodrigo, inic 26 inic chiucnauhtetl metztli inic 1575. Yehhuantin catcah tlaahxiltin inic itlapehpeyahualiz in Cadaques de Rosas nozo Palamos, ipan in axcancayotl tlatocayotilli Costa Brava, ihuan tlahuicaltin ompa Argel. Cervantes ixcoyantilo iuhqui tlacanecuilolli in tlacomoniani greciatlacatl Dali Mami. In tlachiuhtli inic onextililoc ipan ihuelitiliz in iamatlahcuilol in tetlatenitztiliztli ca quihuicaya in tlacatzintli Juan de Austria ihuan in Teahuayoh inic Sessa[11], quimilnamictih in motemaltianimeh ca Cervantes yeya ce tlacatl cencah ittitiloni, ihuan ipampa aquin huelitizquiah quimahcehua ce cualli tequixtiliztli. Quitetlatlauhtih macuiltetl cien escudo ica teocuitlatetl ipampa itemaquixtiliz.
Ipan in macuiltetl ixihuiuh in netemaltiliztli, Cervantes, ce tlacatl ica ce chicahuac teoyoliatl ihuan neyolehualiztli, tzomocquiztitlan nappa. Inic quitlalcahuiz tlacuepcayotiliztli ipan itenahuaccatcacahuan in mallotl, quimotenehuilih ixquich inixpan iyaohuan. Quipanahuia inic quelehuih in tetlaihiohuiltiliztli in ahmo iuh in tetlahtlacolnextiliztli. Ipampa in tlahtolnextiliztli nahuatilotl ihuan in iamox in teotlacatl Diego de Haedo Tepepancayotl ihuan tlahtolihcuiloliztli ipanocayo in Argel (1612), ticpiyah inetlacuiliz in tlahtolmoyahualiztli ittitiloni itechpa in mallotl. Un tlatenehualli tlapohpotiliztli mocencui ica itlacanexiliz In inenahuatiliz in Argel; In itetemaloyan in Argel ihuan in itlanohnotzaliz in itlahtolihcuiloliz in Malli, ca motuca[12] ipan inic centetl ixeliuhcayo in el Quijote, itzalan in amoxxehxeloliztli 39 ihuan 41. Yeceh, ye huehcauh momati ca in tlachiuhtli tlapantlazalli itechpa Haedo ahmo yehhuatl yeya iaxca, itlah ca inohmah ye quimoixcomaca. Ipan Emilio Sola, itlachiuhcauhyehhuatl catca Antonio de Sosa, benedictoteotocani ipilcatihcauh in imallo in Cervantes ihuan tetlanohnochililiztli quihcuiloani[13] ipan inohmah tlachiuhtli. Daniel Eisenberg oquiteixpantilih ca in tlachiuhtli ahmo yehhuatl iaxca in Sosa, in aquin ahmo yehhuatl yeya tlahcuiloh, zan yeh iaxca in hueyi tlahcuiloh malli ipan Argel, ica inohmah tlahcuilolli itlachiuh in Haedo quinextia cencah tlacoyahua tenehnehuiliztli. Ic yelohuaz nelli, in itlachih in Haedo quicahua inic yelohua iteyolmahxiltiliz tlaixnextiani in nenemitiliztli cervantesyotl ipan Argel, zan yeh oc ce in itlahcuilol in inohmah Cervantes ca quichamahua inetlahpaloliz.
Inic centetl ineyehyecoliz in neyeltiliztli nentic, ipampa in islamtlacatl ca itech monequi ca quihuicaz in Cervantes ihuan ipilcatihcahuan ompa Oran quincauh ipan inic centetl tonalli. In tlaahximeh intech monec mohualcuepaz in Argel, in canin callotiloqueh ihuan ixpiyaloqueh oc cencah in ahmo yeppa. Inoc, inantzin inantzib in Cervantes oquicentlalihtahcica cequih itlacempoaliz in ducado, ica in netemachiliztli inic quimaquixtihtahci in iomextin ipilhuan. Inic 1577 monahnamictih in nenohnotzalli, zan in tlacempoaliztli ahmo yehhuatl yeya yehuatini inic quimaquixtiz in omextin. Miguel tlapanahuia inic quelehuih ca maquixtiloyani iteiccaiuh Rodrigo, in aquin mohualcuep ompa España. Rodrigo quitquia ce netlalhuiliztli[14] tlachiuhtli itechpa iteiccauh inic quimmaquixtiz in yehhuatl ihuan in oc mahtlactetl onnauhtetl nozo mahtlactetl ommacuiltetl itenahuac catcahuan. Cervantes mocentlalih itloc in occequintin tlaahximeh ipan ce oztotl tlainayalli, inic itlanehuilanhuiliz ce cipaacalli españayotl ca huallazquia inic tehualmaniliz[15]. In cipaacalli, huel, oahcito ihuan itech pachiuhtitlan oppa in xallan; zan, yequehen, motzoltzitzquiloc. In cristotlacah[16] tlainayaltin ipan in oztotl no nextiloqueh, ipampa iteixtlapoaliz ce tlaicnelih techalaniani, tatocayotilli In Teocuitlayotiani. Cervantes motlamachitocac in iuh icel iteyollapancauh inic quichihchihuaz in teixpampaehualiztli ihuan inic quicialtiz in ipilcatihcahuan. In bey (tecuexanoani turquiatlacatl) inic Argel, Azán Bajá, quicalaquih ipan «itealtiloyan» nozo malcalli, tlapexonilli ica tepozchicolli, in canin monactih inoc macuiltetl metztli. Inic etetl neyehyecoliztli quimoilhuih Cervantes ica in cealiztli inic ahcitiuh itzallan tlalli ixquichca Oran. Quititlan ompa ce mahomatlacatl netlacaneconi ica amatlahcuilolli ipal Martín de Córdoba, iatempanecauh in inon neyaotiloyan, inic quittitia in netlalhuiliztli ihuan inic quitlahtlauhtia teyacantianimeh. Auh, in titlanoni motzololoc ihuan in amatlahcuillolli tlattalli. Ipan yehhuatl neltiya ca yehhuatl yeya in inohmah Miguel de Cervantes in aquin oquitepiquihca izquin. Oilactzontequililoc inic macoz ontetl mil cuauhtolli, teixnahuatiliztli ca ahmo neltiz ipampa ca miequintin yehhuantin catcah in aquihqueh tlahtoah ipan. In tlatzacuahuia neyehyecoliztli inic chitontiquizaz monehuianhuih ipampa ce ittitiloni itlacempoaliz tlaxtlahuiloni ca quimacac ce motlapatiliani valenciatlacatl ca yeya ipan Argel. Cervantes quixnextih ce atotoacalli yel inic quimmamaz epohualtetl maltin cristotlacah. In ihcuac izquin yeya itech ahcic inic mocuepaz, cemeh maquixtilozquiah, in ahdomingoteotlacatl tetlamatilizmachtiani Juan Blanco de Paz, quinextilih izqui in netlalhuiliztli in Azán Bajá. Inic teicnelilmachtiliztli in techalaniani quimonemactih ce escudo[17] ihuan ce apilloli ica pitzochiahuacayotl. Azán Bajá quihcuanih in Cervantes ompa ce malcalli oc cencah tepitztic, ipan inohmah tecpanchantli. Zatepan, quicentlalih quihuicaz in ompa Constantinopla, in canin in neyeltiliztli ixnecizquia ce tequitl achi ahchihualoni inic neltiz. Oc ceppa, Cervantes quimotequiuhtih izqui in temamaliztli.
Inic macuiltetl metztli inic 1580, ahcitoh ompa Argel in tetahtzihtzinhuan yeitilizteopixqueh (inon tlamaceuhcayotl mixcahuiaya inic quimmaquixtihtitlaniz maltin, no impan mopatlayah) in teotlacatl Antonio de la Bella ihuan in teotlacatl Juan Gil. In teotlacatl Antonio euh itloc ce iohtocaliz[18] in tlaquixtiltin. In teotlacatl Juan Gil, ca icel quimocuiliaya etetl cien escudo, quiquixtihtitlan in Cervantes, ipampa in yehhuatl mopanitlaliaya macuiltetl cien. In teotlacatl mixcahuih inic quinechicoz itzalan in motlapatilianimeh cristotlacah in tlacempoaliztli ca yecahuia. Quicentlalih in ihcuac Cervantes itech yeya ye ipan ce cipacacalli in oncan Azán Bajá ehuazquia itechpa Constantinopla, tlalpilli ica «ome tlacallotiliztli ihuan ce teicxiilpiloni». Ipampa 500 escudo ic cihciahuiztica tlanechicolli, Cervantes maquixtilo inic 19 inic chiucnauhtetl metztli inic 1580. Inic 24 inic mahtlactetl metztli mohualcuep, zatlatzonco, ompa España intloc occequih maltin noihuan tlaquixtiltin. Ahcito ompa Denia, in oncan mihcuanih ompa Valencia. Inic mahtlactetl oncentetl nozo inic mahtlactetl omontetl metztli mohualcuepa itloc icencal ompa Madrid.
Inic macuiltetl metztli inic 1581 Cervantes mihcuanih ompa Portugal, in canin itech yeya quinihcuac in iteahxiltiliz in Felipe II, ica in iciyaliz inic tlateonamiquiz ica in yehhuatl quicualtiliz inemiliz ihuan inic quipatiotiaz in netlacuilli in oquichihuaca icencal inic quihualtiliniz inic Argel. Quitequiuhtihqueh ce neixcahuiliztli ichtacayotl ipan Oran, yehica quimocuiliaya miyac iteizcal in itlamatiliz ihuan itlaixmatiliz in icetlan in Africa. Ipampa inon tlatequipanoliztli quicelih 50 escudo. Mohualcuep ompa Lisboa ihuan itzonquizaliz in xihuitl iloh ompa Madrid. Inic ontetl meztli inic 1582, quiteihtlanilia ce inecahcahualoyan in tlatequipanolizlti cactihcac ipan In India, in ahtle macoz. Ipan inon xihxihuitl, in tlahcuiloh itech ahci Ana Villafranca (nozo Franca) inic Rojas, in icihuauh in Alonso Rodriguez, ce teamacac. Itech in nenepanoliztli tlacat ce tecihuaconeuh ca motocayotih Isabel de Saavedra, ca yehhuatl quimoixcomacac.
Inic 12 inic mahtlactetl omontetl metztli inic 1584, quichihua nemanamictiliztli itloc Catalina inic Salazar ihuan Palacios ipan in icallah toledoyotl in Esquivias. Catalina yehhuatl yeya ce icpochtli ca ahmo itech ahcia in cempohualli xihuitl ihuan ca quitemanilih ce tepiton nemactli. Chicotlamatihua ca in nemanamictiliztli ahmo zan yehhuatl catca tetzicatl, zan yeh ce nenencahualiztli. In ihcuac in ome xihuitl inic monamictihqueh, Cervantes pehua in tlacoyahuah iohtoquiliz ipan Andalucía.
Cenca cualli tlahcuiloliztli
xikpatlaEl Ingenioso Hidalgo Don Quixote de la Mancha (Nāhuatlahtōlli: In tlācaquini calpanpilli Don Quixote ihuicpa La Mancha) ītōcā cē āmoxtli ōtlahcuiloc īpal Miguel de Cervantes īpan 1605 (9 calli) xihuitl.
Amoxtli
xikpatlaToquiliztequitl
xikpatla- ↑ Nozo Miguel inic Cervantes Saavedra.
- ↑ Nozo Alcala itech Henares.
- ↑ Inin tlahtolli quinezcayotia practicante, enfermero nozo auxiliar.
- ↑ Yeya (era), catca (fue), ocatca (ha sido) ihuan oyeya (había sido).
- ↑ Nozo judeatlacatl.
- ↑ Tepitzani quihtoznequi inspirador, sugerente.
- ↑ Cualmayehcayotl quinezcayotia arte.
- ↑ Centeuctli, cenyaoquizqui, cenyaochiuhtli quinezcayotia batallón, tercio, regimiento, escuadrón, nozo pelotón.
- ↑ Nozo galera
- ↑ Itlan oncalaqui, ni- quihtoznequi integrarse.
- ↑ Teahuayoh quinezcayotia duque.
- ↑ In tlahtolli toca, nitla- nozo tuca, nitla- quihtoznequi insertar, meter, , introducir, plantar incluir nozo englobar.
- ↑ Tetlanohnochililiztli quihcuiloani quinezcayotia dialoguista nozo escritor de diálogos.
- ↑ Ilhuia, ninotla- quinezcayotia planear, proyectar nozo imaginar.
- ↑ Nozo tehualceliz
- ↑ Cristotlacatl nozo cristotzintocani quinezcayotia cristiano.
- ↑ Ce tlacohualoni.
- ↑ Ohtlatocaliztli quinezcayotia romería, expedición, viaje, safari, nozo caravana.
- ↑ Nozo ihuallaliz.
Tlahtolcaquiliztiloni
xikpatla
