Guanajuato tlahtocayotl (Caxtillāntlahtōlli: Guanajuato, Michhuahcatlahtōlli: Kuanasïuato (Cueyatlalco nāhuatlahtōltica).

Tlalticpacmatiliztli xikpatla

Inin tlahtohcayotl cah ancayotl cuaxochtia mictlampa ica San Luis Potosí tlahtohcayotl, canahpa in huitztlampa ica Michhuahcan, in tonalquizayampa ica Xalixco ihuan in tonalcalaquiyampa ica Queretaro.

Yoliztli xikpatla

Guanajuato iyoliz hueyi, quipiya occe yeyantli. Nican quipiya hueyac tepehuahcan, quiyauhcuauhtlatli, huacqui teotlalli moihtoa Sierra de los Lobos, quipiya atl ipampa atoyatl huan Cortázar atepantli. Ompa mictlampa ca Sierra Gorda.

No xiquitta tlahtocayotl Guanajuato quipiya chichinimeh yolcameh in tlecuahutli, canauhtli, centzontlahtoleh, huexolotl, techalotl, cuetlachtli, ayotochtli, tepocolcoatl, miztli, tochtli, tlacuachin, tlahcomiztli huan epatl.

Teyacanaliztli xikpatla

Guanajuato quipiya caltetlahtlaniliztli motech teyacanaliztli ipan itecuacan in Pachititlan altepetl, tlahtocac tequitini in cihuatlacatzin Evelyn Salgado Pineda in tetlanahuatiani.

Tequitiliztli xikpatla

 
Mexcalpixcayotl ipan San Miguel de Allende.

Tlapixcayotl ipan Guanajuato ca cintli, zacacintli, xalxocotl, ahuacatl, yoloxocotl, lalaxtli, xitomatl, miltomatl, tlalcamohtli, xonacatl, xocomecatl, occe; xochicualli tlanamaca occequin altepemeh ipan tiyanquiztli nozo tiyanquiztiloyan. Nican yeyanyotl tonalli ica quiyahuitl.

Guanajuato tlahtocayotl nohuan pitzopixcayotl, cahuayohpixcayotl, cuacuahuehpixcayotl, pipiyolpixcayotl huan ichcapixcayotl ipan xoxohuic ixtlahuahcan afuera itechpahuic altepetl nozo altepemaitl.

Nehnemiliztli xikpatla

 
Xolalpan Pachtitlan.

Ce nehnemiliztli, ce tomincayo ipampa tequitiliztli ipan Tlachco, in altepetl quipia hueyic cualcan ipampa nehnemi canahpa Xolalpan Pachtitlan ipan Guanajuato altepetlahtohcan, Xolalpan León ipan León altepetlahtohcan, Xolalpan Celaya ipan Tequixquiapan altepetlahtohcan huan Xolalpan Irapuato huan Sierra Gorda.

Chanehmatiliztli xikpatla

Ce tlacaliztli itechcopa 3,540,684 chanehqueh (Censo INEGI xihuitl 2020), ica 1,4% ipan altepecalpolli, inic ce densidad 16,54 hab/km². Inin nochintin chanehqueh, 5.952 cihuameh ca (76,33%) huan 6.440 tlacameh cah (51,97%). Ce 23,67% (2.933 chaneh.) In tlacamilqueh, 76,33% (9.459 chaneh.) in altepetlacameh ipan mochi altepeticpac 1.576.259 chanehqueh.

Xihuitl Chanehqueh
2010 3,388,168
2020 3 540 684

Hueyi altepemeh xikpatla

Tlapohualli Altepetl Chanehqueh (2020)
1. León de los Aldama 1 579 803
2. Irapuato 452 090
3. Celaya 378 143
4. Salamanca 160 682
5. Silao 83 352
6. San Francisco del Rincón 79 772
7. Valle de Santiago 72 663
8. San Miguel de Allende 72 452
9. Guanajuto 70 068
10. Cortazar 69 371

Temachtiliztli xikpatla

 
Universidad de Guanajuato.

In tlahtohcayotl nican quipiya ipan temachtiliztli coconeh xochitlah, inic ce tlamachtiliyan, inic ome tlamachtiloyan, bachillerato, tepochcaltlamachtiloyan huan Hueyi tepochcalli, noihqui in Escuela Secundaria, noyuhqui quipiya in conemeh; pipilton huan cihuapiltin temachtiah ica 99,08 % chanehqueh.

Guanajuato quipiya ipan ahcopa tlamachtiloyan, canahpa hueyi tepochcalli tlen itocah Universidad de Guanajuato, Universidad Politénica de Guanajuato, Instituto Tecnológico de Guanajuato, Universidad Tecnológica de Guanajuato, Universidad Pedagógica Nacional, Unidad Guanajuato huan Universidad, ce pani tlamachtiloyan itech Pachtitlan altepeticpac.

Momotlaliztli xikpatla

In momotlaliztli ipan Guanajuato ca ipampa neicxitapayolhuiliztli, chiquiuhtapayolhuiliztli, omalacapainaliztli, tenis, mapatoltiliztli ihuan momotlacayotl itech tepozcuaitl. Nican ca ce autódromo, in Fórmula 1 huan quiquiuhpatoltiliztli.

Guanajuato quipiya tlamahuichihuanih ipan momotlalcayotl quemeh: xopatiliztli, padel, mapatoltiliztli, hockey patines, amapatoltiliztli, acalpainaliztli, taekwondo, tenis, atletismo, triatlón, aquizaliztli, neneloaliztli, golf, motociclismo, rally, ciclismo, ocachi axcan.

No xiquitta xikpatla

Toquiliztequitl xikpatla


Occe necuazaloliztli xikpatla