Virreiyotl Yankwik España
Ni tlahkwilolli tlen Mexko ya tlawel kototsin. Se so sekin wikipediatekitinih kipalewihtikah ma eli se kwalli tlahkwilolli. Tlan tisaniloa mexkatl wan tikixmatiya tlenmach ika Virreiyotl Yankwik España, tiweli titechpalewia ma ihsiwka tiktlamikan. |
Virreiyotl Yankwik España (ika kastiah, Virreinato de Nueva España) elki se weyi tlatilantli tlen Kaxtiltlahtohkayotl pan Amerikah, Asiah wan Oseaniah. Ipan 1535, mahtlaktli wan nawi xiwitl sankemman kaxtiltekahmeh, tlaxkaltekahmeh wan sekinok masewaltlakameh ahsikoh kitlalkwihkwikoh ne Mexihkatlahtohkayotl, chiwalok ni tlatilantli itokah virreiyotl. Wankinoh onkatkah sekinok tetlalkwihkwilistli miktlanpa wan witstlanpa, yeka achiyok weyixki Yankwik España itlalwi.
Yankwik España Virreynato de la Nueva España | |
Virreiyotl | |
Lemah: Plus ultra (latin, «Achiyok nepa»). | |
![]() | |
Wexteyowalli | ![]() |
Ikwa altepetl Weyi altepetl |
![]() |
Tekpantlahtolli • Sekinok |
Kastiah wan mexkatl Mayah, takaloh wan sekinok tlahtolmeh tlen Amerikah Miktlanpa, Asiah Witstlanpa wan Oseaniah |
Tepachoani | |
Ixeliwka | |
Pewalistli • Tsintilistli |
8 tlen marsoh, 1535 |
Ixtentli | 7 657 000 km2 |
Ankayotl | |
Chanehkeh • Posawakayotl |
5 500 001 chaneh. 0.72 chan/km² |
Chaneh itokah | Yankwik kaxtiltekatl, -hmeh |
IDH | |
PIB • PIB Per Capita |
$ MDD $ USD |
Wehkapankayotl Neliwahkapanka |
msnm ( msnm) |
UTC | |
CP | |
ISO-3166-2 | |
[http:// ] |
Tlalilok pan 8 tlen marsoh tlen 1535. Ivirreih tlen se elki Antonio de Mendoza y Pacheco, wan ni virreiyotl ikwa altepetl, Altepetl Mexko, tsintilok kampa ne Mexihko Tenochtitlan. Kipiyayaya nochi Kaxtiltlahtohkayotl itlalwi pan Amerikah Miktlanpa, Xiktlalli, miyak tlalayawalko pan Karibe Weyiatl wan Pasifiko Weyiaxoxowilli tlen Asiah wan Oseaniah.
Nochi iꞌixten kipiyayaya tlen naman ni Mexko wanya sekin Estadosonidos itlatilanwan (Kalifornia, Nevada, Kolorado, Utah, Yankwik Mexko, Arisona, Texas, Oregon, Washington, Florida wan kentsin Idaho, Montana, Wiyomin, Kansas, Oklahoma wan Luisiana), tlen elki Kapitanyotl Koba (Koba, Tominkoh Tlalli, Poertorriko, Trinidad wan Tobago wan Guadalupe), tlen elki Weyitlahtohkayotl Kwahtemallan (Kwahtemallan, Belis, Koskatlan, Nikanawak, Ondoras wan Kostarrika), Veneswela (san sekin xiwimeh) wanya tlen elki Kapitanyotl Pilipinas (Pilipinas, Karolinas, Marianas, Wahan, Palaos wan Taiwan miktlanpa) pan Asiah wan Oseaniah.
Ne virreiyotl moxelohtoya ika weyitlahtohkayomeh wan kapitanyomeh. Ne weyitlahtohkayomeh elkeh: Mexihko wan Michwahkan (1527), Yankwik Galicia (1530), Kwahtemallan (1540), Yankwik Biskaya (1562), Yankwik León (1569), Yankwik Mexihko (1598), Yankwik Extremadura (1674) wan Yankwik Santander (1746). Nohkiya, elki makwilli kapitanyotl: Santo Tominkoh (1535), Yukatan (1565), Pilipinas (1574), Poertorriko (1582) wan Koba (1777). Ne tlatilanmeh kipiyayayah se tlayekanketl tlen elki kapitan. Ipan Kwahtemallan, Santo Tominkoh wan Yankwik Galicia, nopa tepacholistlakameh tokaxtiloyayah «tlakatlahtoanih tlayekananih», pampa inihwantih kinyekankeh tlahtohkapowaltlahtolmeh. Yeka ne powaltlahtolmeh machoyah ika inintokah pretoriales.