Virreiyotl Yankwik España

Weyi tlatilantli pan Kaxtiltlahtohkayotl (1535-1821)
(Mokwapki tlen Yancuīc Caxtillān)
       

Virreiyotl Yankwik España (ika kastiah, Virreinato de Nueva España) elki se wexteyowalli tlen Kaxtiltlahtohkayotl pan Amerikah, Asiah wan Oseaniah. Ipan 1535, mahtlaktli wan nawi xiwitl sankemman kaxtiltekahmeh, tlaxkaltekahmeh wan sekinok masewaltlakameh ahsikoh kitlalkwihkwikoh ne Exkan Tlahtoloyan, mochiwki ni tlatilantli virreiyotl. Wankinon onkak seyok teetlalkwihkwilistli miktlanpa wan witstlanpa, yeka cheneh weyixki Yankwik España itlalwi.

Yankwik España
Virreynato de la Nueva España
Virreiyotl
Yankwik España itepan
Yankwik España ichimal
Lemah: Plus ultra
(latin, «Achiyok nepa»).
Mapa del Virreinato de la Nueva España (1794).svg
Wexteyowalli Flag of Cross of Burgundy.svg Kaxtiltlahtohkayotl
Ikwa altepetl
Weyi altepetl
Coat of arms of Mexico City (Viceregal).svg Altepetl Mexko
Tekpantlahtolli
 • Sekinok
Kastiah wan mexkatl
Mayah, takaloh wan sekinok tlahtolmeh tlen Amerikah Miktlanpa, Asiah Witstlanpa wan Oseaniah
Tepachoani
Ixeliwka
Pewalistli
 • Tsintilistli

8 tlen marsoh, 1535
Ixtentli 7 657 000 km2
Ankayotl
Chanehkeh
 • Posawakayotl
5 500 001 chaneh.
0.72 chan/km²
Chaneh itokah Yankwik kaxtiltekatl, -hmeh
IDH
PIB
 • PIB Per Capita
$ MDD
$ USD
Wehkapankayotl
Neliwahkapanka
msnm

( msnm)
UTC
CP
ISO-3166-2
[http:// ]

Motlalihki pan 8 tlen marsoh tlen 1535. Ivirreih tlen se elki Antonio de Mendoza y Pacheco, wan ni virreiyotl ialtepenanyo, Altepetl Mexko, motsintihki kampa ne Mexihko Tenochtitlan. Kipiyayaya nochi Kaxtiltlahtohkayotl itlalwi pan Amerikah Miktlanpa, Xiktlalli, miyak tlalayawalko pan Karibe Weyiatl wan Pasifiko Weyiaxoxowilli tlen Asiah wan Oseaniah.

Nochi iixten kipiyayaya tlen naman ni Mexko wanya sekin Estadosonidos itlatilanwan (Kalifornia, Nevada, Kolorado, Utah, Yankwik Mexko, Arisona, Texas, Oregon, Washington, Florida wan kentsin Idaho, Montana, Wiyomin, Kansas, Oklahoma wan Luisiana), tlen elki Kapitanyotl Koba (Koba, Tominkoh Tlalli, Poertorriko, Trinidad wan Tobago wan Guadalupe), tlen elki Weyitlahtohkayotl Kwahtemallan (Kwahtemallan, Belis, Koskatlan, Nikanawak, Ondoras wan Kostarrika), Veneswela (san sekin xiwimeh) wanya tlen elki Kapitanyotl Pilipinas (Pilipinas, Karolinas, Marianas, Wahan, Palaos wan Taiwan miktlanpa) pan Asiah wan Oseaniah.

Ne virreiyotl moxelohtoya ika weyitlahtohkayomeh wan kapitanyomeh. Ne weyitlahtohkayomeh elkeh: Mexihko wan Michwahkan (1527), Yankwik Galicia (1530), Kwahtemallan (1540), Yankwik Biskaya (1562), Yankwik León (1569), Yankwik Mexihko (1598), Yankwik Extremadura (1674) wan Yankwik Santander (1746). Nowkiya, elki makwilli kapitanyotl: Santo Tominkoh (1535), Yukatan (1565), Pilipinas (1574), Poertorriko (1582) wan Koba (1777). Ne tlatilanmeh kipiyayayah se tlayekanketl tlen eliyaya kapitan. Ipan Kwahtemallan, Santo Tominkoh wan Yankwik Galicia, nopa teepacholistlakameh motokaxtiayayah «tlakatlahtoanih tlayekananih», pampa inihwantin kinyekankeh tlahtohkapowaltlahtolmeh. Yeka ne powaltlahtolmeh moixmatiyayah ika inintokah pretoriales.

NemiliskayotlXikpatla

TlayekanalistliXikpatla

ChanehkehXikpatla

TlapiyalistliXikpatla

Iglesiah itlachiwalXikpatla

TlallamikilistliXikpatla

TlamatilistliXikpatla

Nowkiya xikittaXikpatla

Kampa motemohkiXikpatla

Seyok tlanechikolistliXikpatla