Tlahtohcayotl Aguascalientes
Aguascalientes nozo Tlahtohcayotl Aguascalientes (caxtillantlahtolcopa: Estado de Aguascalientes), ce tlahtohcayotl ipan Mexihco tlalli. Altepetl Aguascalientes itecuacan huan ialtepenanyo ipan tlahtohcayotl Aguascalientes. Cuaxochtia canahpa mictlampa ica Zacatecah, canahpa huitztlampa ica Xalixco, canahpa tonalcalaquiyampa ica Zacatecah huan canahpa tonalquizayampa ica Zacatecah huan Xalixco.
| Tlahtohcayotl Aguascalientes Estado de Aguascalientes | |
 |
 |
| |
| Lema Bona Terra, Bona Gens, Aqua Clara, Clarum Cœlum | |
| Tlacatiyan |  Mexihco
|
| Tecuacan | Aguascalientes |
| Hueyaltepetl | Aguascalientes |
| Tlaixpayotl - Campa |
5 616 km2 29 |
| Ancayotl | 22°01′18″N 102°21′23″O |
| Nelihuahcapanca | La Ardilla (2,854 msnm) |
| Chanehqueh - Campa - Pozahuacayotl - Campa |
1,312,544 chan. 227 197.3 chan/km² 11 |
| Tlahtolli | Caxtillahtolli |
| IDN - Campa |
0.958 10 |
| PIB - PIB Per Capita |
$ 33,491 MDD $ 23.492 USD |
| Tzintiliztli | 5 metztli febrero xiuhpan 1857 |
| Teuctlahtoqueh | 3 |
| Tequichihuanimeh | 27 |
| UTC | UTC-6 |
| Tlacatocayotl | Aguascalientecatl |
| Onohuayan | |
| Altepetlahtohcan | 11 |
| Nenecuilhuaztli - USPS - ISO 3166-2 |
MX-AGS |
| Matlatzalantli | www.aguascalientes.gob.mx |
Inic nahui tlahtohcayotl ocachi tepetzin ipan Mexihco tlalli, canahpa tlahcopampa ca, ionohuayan El Llano ipan hueyiohtli iztac teocuitlatl Camino Real de la Plata itzalan in Zacatecah altepetl huan León altepeticpac nozo Lagos de Moreno. Ce tlahtohcayotl ica hueyic tequitiliztli.
TlaltocayotlXikpatla
In tlahtohcayotl Aguascalientes itoca itech altepetzin Aguascalientes. In motlamia mochi ixpantlalli ica itoca in aguas calientes hualauh itechpahuic caxtilahtlahtolli, nahuatlahtolcuepa atotonilli, itoca huala ipampa atotonilli in caxtiltecah ihcuac ochanti inin tlalli. Ica in 1857 xihuitl, in hueyaltepetl omocuepa Yoloxoxouhqui huan Tlahtohcauh Tlahtohcayotl Aguascalientes in tlen achcauhtoca axcan.
Aguascalientes tlahtohcayotl quipia itoca itechpahuic Altepetl Aguascalientes motenehua La Villa de Nuestra Señora de la Asunción de las Aguas Calientes mitzpehua in 22 metztli octubre xiuhpan 1575 intlah in Hueyitlahtocayotl Yancuic Galicia.[1]
HuehcapatlahtoliztliXikpatla
Achto tlacameh ipan inin tlalli catca 20 000 a.C. anca, ce tlalli ipan Hueyi Chichimecapan, ochantih chichimecacalpolli, in tlacatiyan caxcaneh, tecuexeh, cuamareh huan iztachichimecah.
Achto yaoquizqueh nican cualcan, yehuantin oahcicoh ompa Caxtilah, tlacatl Pedro Almíndez Chirino catca inic ce caxtiltecah tlen nemini nican tlalli, occe xiuhpan 1530 nozo ipampa 1531 xihuitl, otlachiuh nehuatilli ipampa tlacatl Nuño Beltrán de Guzmán.
TlalticpacmatiliztliXikpatla
Inin tlahtohcayotl cah ancayotl cuaxochtia mictlampa ica Zacatecah tlahtohcayotl, canahpa in huitztlampa ica Xalixco, in tonalquizayampa ica Zacatecah huan in tonalcalaquiyampa ica Xalixco.
YeyantliXikpatla
Tlahtohcayotl Aguascalientes quipia miaquin yeyantli xiuhpan. Nican yeyantli[tyml. 1] ahneneuhqui mochi Aguascalientes, inon tlacatiyan ica tlalnepantlah (ahmo quipia hueyatl) yeyantli ica miaquin cuauhtic tepetl La Ardilla ica cepayahuitl, in xopantlan ahmo quiyahuitl ica ixachi tonayoh ipan ahco temperatura. Nican Tlahtocayotl Aguascalientes huacqui huan tepeyoh ica chicahuac ehcatl ihuicpa San Pedro atoyatl quemeh tlahtocayouhtic cuauhtlahtli Sierra Fría in ompa Plutarco Elías Calles apantli huan Malpaso apantli. Nochipa tepetlampa quipiya miac cepayauhtic cuauhtlah ca. In tencalixcuatl ica Zacatecah in ixtlahuatl cah, ce yeyantli cenca tepeyohtic in Sierra Madre Occidental huan in Sierra Fría, tlen atlacomolli quipiya ixachi atl atemoctli iuhcayotl ihuan hueyi atoyatl ipan tlani temperatura.
YoliztliXikpatla
Aguascalientes iyoliz hueyi, quipia ohce yeyantli. Nican quipiya hueyac tepehuahcan, quiyauhcuauhtlatli, huacqui teotlalli moihtoa llanos orientales, quipiya atl ipampa atoyatl huan Los Arquitos atepantli. Ompa mictlampa ca Sierra Fría.
No xiquitta Aguascalientes tlahtocayotl quipia chichinimeh yolcameh in tlecuahutli, canauhtli, centzontlahtoleh, huexolotl, techalotl, cuetlachtli, ayotochtli, tepocolcoatl, miztli, tochtli, tlacuachin, tlahcomiztli huan epatl.
| Yoliztli itechcopa Aguascalientes | |||||||
.jpg)
|
|
|
|
| |||
| Epatl | Miztli | Techalotl | Tlacuachin | Aztatl | |||
|
a.jpg)
|
|
|
| |||
| Huehxolotl | Tepocolcoatl | Ayotochtli | Coyotl | Tochtli | |||
|
|
|
|
| |||
| Acer saccharinum | Nohpalli | Teoacomitl | Cylindropuntia imbricata | Ocotl | |||
TeyacanaliztliXikpatla
Aguascalientes quipia caltetlahtlaniliztli motech teyacanaliztli ipan itecuacan in Aguascalientes altepetl, tlahtocac tequitini in tlacatzin Martín Orozco Sandoval in tetlanahuatiani.
| Tetlanahuatiani | Cahuitl |
|---|---|
| Martín Orozco Sandoval | 2017-2023 |
Aguascalientes ixeliuhcaXikpatla
| Tlapohualli | Altepetlahtohcan | Altepetlahtohcan icua |
|---|---|---|
| 001 | Aguascalientes | Aguascalientes |
| 002 | Asientos | Asientos |
| 003 | Calvillo | Calvillo |
| 004 | Cosío | Cosío |
| 005 | Jesús María | Jesús María |
| 006 | Pabellón de Arteaga | Pabellón de Arteaga |
| 007 | Rincón de Romos | Rincón de Romos |
| 008 | San José de Gracia | San José de Gracia |
| 009 | Tepetzalan | Tepetzalan |
| 010 | El Llano | Palo Alto |
| 011 | San Francisco de los Romo | San Francisco de los Romo |
TequitiliztliXikpatla
Aguascalientes ce tlahtocayotl ipan Mexihco. Tlapixcayotl ipan Aguascalientes ca cintli, zacacintli, xalxocotl, ahuacatl, yoloxocotl, lalaxtli, xitomatl, miltomatl, tlalcamohtli, xonacatl, xocomecatl, ohcequin; xochicualli tlanamaca ohcequin altepemeh ipan tiyanquiztli nozo tiyanquiztiloyan. Nican yeyanyotl tonalli ica quiyahuitl.
Tlahtohcayotl Aguascalientes nohuan pitzopixcayotl, cahuayohpixcayotl, cuacuahuehpixcayotl, pipiyolpixcayotl huan ichcapixcayotl ipan xoxohuic ixtlahuahcan afuera itechpahuic altepetl nozo altepemaitl.
NehnemiliztliXikpatla
Ce nehnemiliztli, ce tomincayo ipampa tequitiliztli ipan Aguascalientes, in altepetl quipia hueyic cualcan ipampa nehnemi canahpa Xolalpan Altepetl Aguascalientes ipan Aguascalientes altepetlahtohcan, Apantli ipan San Francisco de los Romo altepetlahtohcan, Tepeyacac huan Lindavista ipan El Llano, Cristo Roto ipan Jesús María altepetlahtohcan, Xolalpan Calvillo huan Sierra Fría ipan Calvillo altepetlahtohcan.
Occequin cualcan ca, in Feria Nacional de San Marcos ipan Barrio de San Marcos, ompa xolalpan Altepetl Aguascalientes.
Tlanonotzaliztli huan huaznenquiXikpatla
Aguascalientes quipia 867.5 tepozcoaohtli en operación. Ehcahuaznenqui, quipiya ce total itechpa 230,000 m² ohtli.
ChanehmatiliztliXikpatla
Ce tlacaliztli itechcopa 3,540,684 chanehqueh (Censo INEGI xihuitl 2020), ica 1,4% ipan altepecalpolli, inic ce densidad 16,54 hab/km². Inin nochintin chanehqueh, 5.952 cihuameh ca (76,33%) huan 6.440 tlacameh cah (51,97%). Ce 23,67% (2.933 chaneh.) In tlacamilqueh, 76,33% (9.459 chaneh.) in altepetlacameh ipan mochi altepeticpac 1.576.259 chanehqueh.
| Xihuitl | Chanehqueh |
|---|---|
| 2010 | 3,388,168 |
| 2020 | 3 540 684 |
TemachtiliztliXikpatla
In tlahtohcayotl nican quipia ipan temachtiliztli coconeh xochitlah, inic ce tlamachtiliyan, inic ome tlamachtiloyan, bachillerato, tepochcaltlamachtiloyan huan hueyi tepochcalli, noyuhqui in Escuela Secundaria, noyuhqui quipia in conemeh; pipilton huan cihuapiltin temachtiah ica 98,44 % chanehqueh.
Aguascalientes tlahtohcayotl quipia ipan ahcopa tlamachtiloyan, canahpa hueyi tepochcalli tlen itocah Universidad Autónoma de Aguascalientes, Universidad Politénica de Aguascalientes, Instituto Tecnológico de Aguascalientes, Universidad Tecnológica de Aguascalientes huan Instituto Tecnológico de Estudios Superiores de Monterrey Campus Aguascalientes, ce pani tlamachtiloyan itech Aguascalientes altepeticpac.
TequinemiliztliXikpatla
Aguascalientes ce tlahtocayotl ican mochi tlacuicuiliztli ipan Centlalticpac quihto Tlaquitcayotl ipan Tlachihuatlacayatl ipan Tlahtohcayotl Aguascalientes; ixquich tlamatocac tequichihualiztli, yoliztli ipan ahmo tlamatocac toltecayotl iuhqui tlacualcayotl, macehualmihtotiztli, macehuallahtoliztli.
TlacualiztliXikpatla
Aguascalientes ce tlahtocayotl ica ixachi tlacualli inin matel Huehuehtequiyotl itech tlacatlalticpactli, in tlacualli quemeh tamalli, tlaxcalli, tlaxcalpacholli, tlaxcalchilatl, tzopitl, chilquilitl, birria, tlapaloctli, occequin.
TequichihualiztliXikpatla
Aguascalientes ce tlahtocayotl ica mochi calmanaliztli ipan Mexico; ixquich otlamatocac tequichihualiztli, yoliztli ipan ahmo tlamatocac tequitl iyuhqui tlacualiztli, macehualmihtotiztli.
CalmanaliztliXikpatla
.jpg)
Hueyiteocalli AguascalientesXikpatla
Ce tequiyotl itech calmanaliztli ipan Altepetl Aguascalientes ca Hueyiteocalli Ichpochtli La Asunción ipan xolalpancopa. In teocalli ca ipan altepetlalli ipampa temamatlatl ahcopa, ipan ocachi cuauhtic in teoyotica itepacholiz teocalco; itepanhuan tetelli itech mictlampa canahpa huitztlampa ompa ohcalli ipan hueyic aitualli. Nican quipiya ohtli ahcopa huan temamatlatl canahpa hueyic calacohuahyan itech ixteocalco ica ome torres, ahcopa ce terraza ixpan in hueyi iixteocal.
MacehualiztliXikpatla
Aguascalientes ce altepetl ican mochi tlacuicuiliztli ipan Centlalticpac quihto Tlatquicayotl ipan Tlachiuhcayotl ipan Mexico; ixquich tlamatocac tequichihualiztli in ompa Mexico huitztlampa, yoliztli ipan ahmo tlamatocac tlachihualiztli noyuhqui tlacualiztli, macehualiztli, camanalli itlahcuilol. Nican Aguascalientes icihuahuan tlachihuah cuacualtzin tlahmachtli, motenehua ipan caxtilantlahtolcopa bordados huan payotl.
In mitohtli, ce mihtotli ipan Aguascalientes, tlacah huan tlacameh mihtotia tlanahuahquez zan cen cuicayotl ica mecahuehuetl, panhuahuetl ihuan tlapitzalli.
In mitohtli "Yaoyotl Chicahualli", ilhuitl ipan hueyaithualli iteopan. Noyuhqui quipia Batalla de los Chicahuales ipan Jesús María altepecalpolli.
TlatzohtzonaliztliXikpatla
Huehuehcauh cuicayotl ipan iteopanhuan catca in musica sacra, teocuicatl huan itlatzohtzonaliz teocalli ica teopixqueh huan cihuateopixqueh. Nican hueyi tlatzohtzonaliztli in banda de viento (tlatzohtzonalcalpolli).
Huehuehtequiyotl itech tlacatlalticpactliXikpatla
- 2012 - Tlachihualiztli – Camino Real Tierra Adentro (Hueyiohtli Tlalnepantlah).
MomotlaliztliXikpatla
.jpg)
In momotlaliztli ipan Aguascalientes tlahtocayotl ca ipampa neicxitapayolhuiliztli, chiquiuhtapayolhuiliztli, omalacapainaliztli, tenis, mapatoltiliztli, huan momotlaliztli itech tepozcuaitl. Nican ca ce autódromo, in Fórmula 1 huan quiquiuhpatoltiliztli.
Aguascalientes quipia tlamahuichihuanimeh ipan momotlaliztli quemeh mah: tecpan momotlaloyan ipan Estadio Victoria ipan Altepetl Aguascalientes, patinaje, mapatoltiliztli, hockey patines, amapatoltiliztli, acalpamitl, taekwondo, tenis, atletismo, triatlón, aquizaliztli, neneloaliztli, golf, motociclismo, rally, ciclismo, ocachi axcan.
Occe momotlaliztli, in charreria, momotlaliztlacatiyan otlachiuh nican tlahtohcayotl Aguascalientes.
No xiquittaXikpatla
ToquiliztequitlXikpatla
- ↑ Enciclopedia de México, Aguascalientes. Instituto Nacional para el Federalismo y el Desarrollo Municipal, 16 metztli agosto xiuhpan 2022.
TlahtolcaquiliztiloniXikpatla
- ↑ Tlahtolli quihtoznequi ipampa españoltecah matel Clima. Nahuatlahtolcopa quihtoznequi yeyantli.
Occe necuazaloliztliXikpatla
- Sitio web del Gobierno del Estado.
- Información del Conteo de población de 2005.
- Información del Censo Agropecuario 2007.
Tlahtohcayotl
Aguascalientes • Altepetl Mexihco • Baja California • Baja California Sur • Campeche • Chihuahua • Chiyapah • Coliman • Cuahuilah • Durango • Guanajuato • Guerrero • Hidalgo • Huaxyacac • Mexihco • Michhuahcan • Morelos • Nayarit • Puebla • Queretaro • Quintana Roo • San Luis Potosí • Sinaloa • Sonora • Tlapachco • Tamaulipas • Tlaxcalah • Veracruz • Xalixco • Yancuic León • Yucatan • Zacatecah
Hueyi altepetl
Ehcatepec • Monterrey • Atemaxac • Cuetlaxcoapan • Tollohcan • Tijuana • León • Tlachco • Altepetl Juárez • Torreón • Tzapopan • Nezahualcoyotl • Mérida • San Luis Potosí • Aguascalientes • Mexicali • Nauhcalpan • Saltillo • Cuauhnahuac • Colhuahcan • Morelia • Chihuahua • Pitic • Chalchiuhcuecan • Tlalnepantlah • Acapolco • Tochtlah Gutiérrez • Durango • Tampico • Cancún • Irapuato • Villahermosa • Tlalquipac • Xalapan • Reynosa • Pachyohcan • Huaxyacac • Tepic • Mazatlan • Altepetl Victoria • Cozcatlan • La Paz • Campeche • Chetumal • Zacatecah • Pachtitlan • Chilpantzinco • Coliman • Tlaxcalah
Ocachi tlahcuilolli
Chanehmatiliztli ipan Mexihco • Huehcapatlahtoliztli ipan Mexihco • Ichimal Mexihco • Ipan Mexihco • Mexihcah • Mexihco tlahtocatlahtoani • Mexihco peso • Mexihco tlacatiyancuicatl • Momotlaliztli ipan Mexihco • Tlacualiztli ipan Mexihco • Tlahtolli ipan Mexihco • Tlaixconaliztli ipan Mexihco