Tlacetililli Tlahtohcayotl Ixachitlan
Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān nozo Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl (inglestlahtolcopa United States of America; caxtillāntlahtolcopa Estados Unidos de América; tsalaki ᏌᏊᎢᏳᎾᎵᏍᏔᏅᏍᎦᏚᎩ ᎾᎿ ᎠᎺᏰᏟ) ce tlacatiyancopa in ompa Ixachitlan Mictlampa. Washington, D.C. Tlacetililli Tlahtohcayotl itecuacan.
| Tlacetililli Tlahtohcayotl Ixachitlan United States of America | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
Cuaxochtia canahpa mictlampa ica Canada ihuan Cececpan mictlampa, canahpa icalaquiyampa no Pacífico ailhuicatl, canahpa iquizayampa Atlántico ailhuicatl, in iyuhquin canahpa tlapcopa Ayollohco Mexihco, ihuan canahpa huiztlampa Mexihco tlalli.
TlaltocaitlEditar
Xiuhpan 1507, alemantecatl cartógrafo Martin Waldseemüller otlachihua ce itlalmachiyo ipan yehuatl motenehua in tlalpan itech Hemisferio occidental «America», tenyocopa ica italiatecatl cartógrafo Americo Vespucio. Auh inon cemantoc tlalli quitoznequi ipampa mexihcah in Ixachitlan ahnozo Anahuac.
TlalcemanahuayotlEditar
In Tlacetililli Tlahtohcayotl quimpiyah miaquintin tlalhuaqueh ica 48 tlahtohcayotl. Cuaxochtia canahpa mictlampa ica Canada ihuan Cececpan mictlampa, canahpa icalaquitlampa no Ártico ailhuicatl, ihuan canahpa iquizayampa Atlántico ailhuicatl, in iuhquin canahpa tlapcopa Ayollohco Mexihco, ihuan canahpa huiztlampa ica Mexihco. Alaska ihuan ailhuicatl Pacífico icampa Tlalhuactli Hawaii, (Hawaii, Niihau, Kauai, Oahu, Maui, Lanai, Molokai ihuan Kahoolawe).
In tepetl ocachi hueyic nozo cuauhtic[2] Denali ompa Alaska ihuan inic ome ocachi hueyic nican tlalli Tlacetililli Tlahtohcayotl in Mount Albert huan Colorado ipan Rocky Mountains in ompa Tlacetililli Tlahtohcayotl Ixachitlan, occe tepetl quemeh Mount Shasta ipan Sierra Nevada Californiaco. In tepeyohtic sistema tepetlah Sierra Nevada, tepetlah Apalache, tepetlah Rockies occequin. In atoyatl ocachi huehca Mississipi, occequin atoyatl quemeh Rio Grande, Hudson, Pecos ihuan Atoyatl Colorado.
YolcatiliztliEditar
Yolcameh in ompa Tlacetililli Tlahtohcayotl Ixachitlan, in totomeh in iztacuauhtli, tzopilotl, centzontli, canauhtli, ehecatotolli, zolin, huehxolotl, cuauhchochopitli, huitzilin ahnozo yolcameh quemeh in temazatl, mazatl, tlacaxolotl, tlacamayeh, mapachtli, coyochichi, miztli, techalotl, cozamatl, ayotochtli, amiztli, huezacotl, tochtli, ahuitzotl, ocomiztli ihuan cipactli, in cuechcoatl, cueyatl, tamazolin, coatl, azcatl, papalotl, pipiyolli, zayolin, colotl, xicohtli, chapolin, occequintin.
Nican tlacatiyan cah occequin yolcameh ihuicpa Europan quemeh in cahuayoh, cuacuahueh, pitzotl, ichcatl occequintin.
TlahtollotlEditar
Īpan 1619 (10 ācatl) xihuitl, acicih mictlampā inic cēmeh tliliuhque cacatzatlācah ōmpa Africa, in aquique quinhualitquicih in inglatēcah.
Īpan 1776 (1 tecpatl) xihuitl, George Washington quintepozmecāyōtoma in īhuīcpa Inglatlālpan mochīntīn inglatēcah inīn Yancuīc Tlālticpac. Iuh inīn xiuhpan ōmotlācatili mictlampa Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān. 4 Tlachicōnti xihuitl 1776 inic ome hueyitlahtocayoh nahuatiloyan ica tlaixpanyotl ihuic 13 inglaltepetlalpan in aquin oxihcuiloh huatilililamatl itemaquixtiliz. Tel yeceh oquipiaya ce tlacuepaliztli canahpa 1788 ihcuac nahualilli ocuep in ipan nahuatililamoxtli ihuicpa Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl.
Īpan 1819 (2 ācatl) xihuitl, Caxtillān quinamaquiltia īchānehquehuān Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl, īcecniquizaliz in ītōcā Itlālmāitl Florida (Xōchiyocān).
Texacah chānehqueh māltepētlaliah īhuān quichihuiliah yāōyōtl in mēxihcah inīc Texapan. In Álamo, īpan San Antonio ōpēuh in yāōyōtl īca inglaixachitēcah auh momaquixtizque in īhuīcpa Mēxihco.
Īpan 1846 (3 tōchtli) xihuitl, Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl quinyāōchīhua īca īhuān Mēxihco quintlatlalochtia Texas, Yancuīc Mēxihco, California īhuān occē mēxihcatl tlahcotoncāyōtl.
,_by_John_Trumbull.jpg)
Īpan 1898 (3 tōchtli) xihuitl, Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl quinyaochihua īca Caxtillān īhuān quintlatlalochtia Copan, Necuiltōnolācalquīxōhuayān īhuān Filipinas.
Īpan 1929 (8 calli) xihuitl, In huetzquiliztli Wall Street tecomoni inīn cē tomintic cocoliztli tlein ōquipix īcazaneliz in ōmpa Cēmtlālticpac.
Inīn xiuhpan 1945 (11 calli), Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān tlanelti īahuachuaz xittontlayonqui in ōmpa Alamogordo, Yancuīc Mēxihco.
Inīn xiuhpan 1963 (3 ācatl), quimictiah īpan āltepētl Dallas, John F. Kennedy, huēyi itlahtōcātzin Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān.
Īpan 1969 (9 calli) xihuitl, in tlācatl acito ixquichca in Mētztli. Tlacetilīllahtohcāyōtēcatl cītlaltepozacalteyacanqui in ītōcā Neil Anstrong, in āquin achtopan ōquizca īhuān occequīntīn tlācah in īhuīcpa inīn Tlālticpactli, ōtemoc īhuīc icitlāltepozacaltzin īhuān onehnen īpan Metztli.
Īpan 1991 (5 ācatl) xihuitl, George Bush, huēyi tlahtoāni ōmpa Tlacetilīlli Tlahtohcāyōc, quiyāōchīhua Saddam Hussein, Huēyi ītlahtōcāuh Iraquiyān īhuān quipōloa Āltepētl Bagdad.
In īpan 2001 (2 tecpatl) xihuitl, Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl macehua cē yāōyōtl temamauhtini, ōquipix cē islamcalpōlli Al-Qaeda, otlamalehuali īpampa motenehua Usāmah bin Ladīn. In Tlachiucnāuhti 11, 2001 huetzi īca ōme tepoztōtōtl in cōātin huēyicaltin in ōmpa Āltepētl Yancuīc York (New York City) īhuān occē yāōcalli motōcāyōtia In Mācuīltlatehuilcalco Yāōcalli (The Pentagon).
In īpan 2003 (4 tōchtli) xihuitl, Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl ōmopēuh īhuān in Temaquixtilizyāōyōtl canahpa ōtetōcāc in yāōyōtl ihcuāc catca ōquimmatic teōmahomatlācah īhuīcpa tlācatiyān Afgantlālpan īhuān Irac, ihto quemeh tlahtōlpēhualiztli islamyaoteizahuiyōtl.
TepacholiztliEditar
TequitiliztliEditar
In Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl quipiya ce tlacenelōlli tecuacanayotic tlein xihxicuinti huel miyac yoliztlamantli, ce tlani maxtlatl ihuan pani tēyōcoyaliztli. Icopa Fondo Monetario internacional, in PIB nican Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl ca $ 17 billones ihuan nemītiā 25% ipan in tlamantli bruto mundial. In TTI in hueyic tēixittani icopa centlalticpac ihuan inic yei tēhuītiani, Canada, Māxihco, Teutontlālpan, China ihuan Xapon ihueyic techpocah ihuan ītēicniuhuān.
Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān cenca huellalpac ipan in centlalticpac ihuan Ixachitlanco. Ipeucayo tequiyotica inemiltia itech tlayococancopa tepoztlachihualtic, palizcayotic, pahnamacac, tepozmalacatic, tlacualhuetzililli, tlahuiltic tlamantli, ihuan tepoztlatquitl.
Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl tequiyōtl tequipanoa īhuīc tlaquixtilli tlalpixcayotl īca inic cē ichcapixcayotl, nōiyuhqui inic ōme tequipanolli piya cē ācalquīxōhuayān ītequipanoliz in ōmpa Los Ángeles ihuan Chicago. In Ford, in Chrysler, in Dodge, in tepozmalacatl otlachihualoh ipan Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān ipampa huaznenqui tlachihualotiliztli.
Inic ce pixcayotl in ompa Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān, huēyi tequipanolli in tlalpixcayōtl īhuīcpa xocomecatl, tlacintli, ichcatl, tlalcamohtli, mazatexocotl, mazaxocotl, xochipalxocotl, acecexocotl, nōhuān pitzopixcayōtl, cahuayōhpixcayōtl, cuacuahuehpixcayōtl, ichcapixcayotl, pipiyolpixcayōtl, īnōmpan coyonimatiliztli tlaquixtilli teconalli, tlīltepoztli, amochitl, temētztli ihuan Iztāctepoztli.
ChanehmatiliztliEditar
Huēyi āltepētlEditar
TlācanemitiliztliEditar
Nicān Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān, cē tlahtohcāyōtl quenīn chantiah miaquīntīn chōntalchānehqueh:
TequichihualiztliEditar
| Fecha | Nāhuatlahtōlli | In tocāitl nicān |
|---|---|---|
| 1 de enero | Año Nuevo | New Year's Day |
| 3er lunes de enero | Natalicio de Martin Luther King | Martin Luther King, Jr. Day |
| 3er lunes de febrero | Día de los Presidentes | Presidents Day |
| 2º domingo de mayo | Día de la Madre | Mother's Day |
| Último lunes de mayo | Día de la Recordación | Memorial Day |
| 3er domingo de junio | Día del Padre | Father's Day |
| 4 de julio | Día de la Independencia | Independence Day |
| 1er lunes de septiembre | Día del Trabajo | Labor Day |
| 2° lunes de octubre | Día de la Raza | Columbus Day |
| 31 de octubre | Nahualyohualilhuitl | Halloween |
| 11 de noviembre | Día de los Veteranos | Veterans' Day |
| 4° jueves de noviembre | Día de Acción de Gracias | Thanksgiving |
| 25 de diciembre | Tlācatilizilhuitl | Christmas |
Huēyi tlacuīcaliztliEditar
Huēyi cuīcatianiEditar
MomotlaliztliEditar
In necēpanicnēliztli Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl ompan Olimpicayoh Neāhuiltiliztli cah huelitica macheh nochintin ilhuichiihualiztli. Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl otlachiuh in Olimpicayoh Mahuiltiliztli ipan Los Ángeles 1984 īhuān Atlanta 1996.
Ahzoquen inic yei ahcān itechcopa inin tlacatiyan tlachihua momotlaliztli īpan cē momotlacalpolli nozo momotlaltic tēcayelohualiztli ica ocachi 200 000 momotlachihualoyān īhuān 2 400 momotlatic calpollotl.
Cecnipa in tlacetilīllahtohcāyōtēcatl Tlahtōlōyān Neicxitapayolhuiliztli (USSF) quipiya ocachi 26 000 calpōllotl īca 6 000 000 chanehqueh motocayotia noyuhqui in calpollotl ocachi tlapohualtic ipan centlalticpac. In tlacetilīllahtohcāyōtēcatl tlaihittalli neicxitapayolhuiliztli otlaniuh ōme centlalticpac tlahuantli (xiuhpan 1954, 1974 ihuan 1990), ihuan yei Ixachitlāntlahuantli (1976, 1980 ihuan 1996) ihuan nicān oquitlachiuh ōme cemanahuac tlahuantli in xiuhpan 1974 īhuān 2006.
Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl īpan Olimpicayoh neāhuiltiliztli.
No xiquittaEditar
AmoxtiliztliEditar
- García Escamilla, Enrique, Historia de México (Mēxihco ītlahtōlloh), tlahcuilohua Nāhuatl īhuān caxtillāntlahtolcopa , otepoztlahcuiloc ipan Mēxihco Tēcuācān, Plaza y Valdés Editores, 1991.
ToquiliztequitlEditar
- ↑ Error on call to Template:cite web: Parameters url and title must be specifiedPNUD (4 de noviembre de 2010). hdr.undp.org: (caxtillāntlahtōlli) (PDF). Ihcuilōni īpan 04/11/10.
- ↑ Quihtoznequi alto