Ocelotl

NHE

NCH

NHW

NGU

NCI

In ocelotl huan ozelotl ['oˈseː.loːt͡ɬ'] (Latintlahtolcopa panthera onca) noyuhqui huehuehcauhtica quitoznequi in tepeyolotl ipampa in teotl Tepeyolotl, ce teoyolcatzin; itoca ce tecuani yolcatl onemi ipan America cemantoc tlalli in ompa Arizona huitztlampa ipan Tlahtocayotl in Cepanca xiuhpan 1990, axcan nemi ipan Mexico tlalli, America Tlahcopampa huan America huitztlampa canahpa Argentina ayamictlampa. Inon miztli inic yeyi yolqui ocachi hueyic ipan tlalticpactli.

Ocelotl

Tlamatilizneneuhcayotl

Paniyōliztlahtohcāyōtl:	Eukaryota
Yoliztlahtocayotl:	Yolcatl
Tlaniyōliztlahtohcāyōtl:	Eumetazoa
Paniconemecayotl:	Deuterostomia
Conemecayotl:	Chordata
Tlaniconemecayotl:	Vertebrata
Infraconemecayotl:	Gnathostomata
Panitlamaniztli:	Tetrapoda
Tlamaniztli:	Chichihualyolcatl
Tlanitlamaniztli:	Theria
Infratlamaniztli:	Placentalia
Tenahuatiliztli:	Carnivora
Tlaninetenahuatiliztli:	Feliformia
Cenyeliztli:	Felidae
Tlanicenyeliztli:	Pantherinae
Neneuhcāyōtl:	Panthera
Yōllamantli/ Tlanelhuatlamantli:	P. onca

Ōmetica tōcāitl

Panthera onca
Linneo, 1758

In ocelotl ichan

Ce tecuani yolcatl cenca parecido in xacocelotl (panthera pardus), icenyeliz mimiztin auh quipia hueyic huan ica tomahuac icomportamiento huan chantli ocachi ica huehuehocelomeh (panthera tigris) ompa Asia. Nemi ipan quiyahuic cuauhtlahcamac, noyuhqui ipan tepehuahcan huan cuauhtlahtli. Hueyic miztli ipan America cemantoc tlalli, quipiya polihuic mahtli.

Ocelomeh hueyiyolcameh ipan tequichihualiztli huan tequinemiliztli, ca ihcopa tihui ipampa miquiliztli ipan mochi tlalticpac. Ce teoyolcatl ipampa mocheh, toltecah, mixtecah, tzapotecah, bribrih, chibchah, mexicah, mayah, aymarah huan incah.

Tocayotl xikpatla

Ocelotl ce nahuatlahtollli,^[1], noyuhqui tepeyolotl, tecuani huan yohualocelotl (tliltic ocelotl), occe nahuatlahtolli quihtoznequi tekuani huan ompa Cuextecapan tekwani nozo tekuajketl. In ompa America Huitztlampa quechuatlahtolcopa uturunqu nozo unqa, mapachetlahtoltica nawel, occe tlahtoltin.

Occe tlahtolli xikpatla

Chollahtolli: bajlum
Huitzollahtolli: t+we
Mamtlahtolli: bʼalin
Otontlahtolli: dämxi
Tzeltallahtolli: balam
Tzotzillahtolli: balum
Yaquitlahtolli: yóoko
Yucatecatlahtolli: báalam

Inacayo xikpatla

Ocelotl inacayo.

Ocelotl ce tecuani yolcatl ompa in cuauhtlahtli. Momatqui nemi ihcuac otlacat intlah itechcopa cenyeliztli.^{[tyml. 1]} Yeppan ic ome ixtelolohtli, hueyic tzontecomatl, quipia ce yacatl, hueyic cacactli ihuan ome nacaztli; ome hueyic mahtli, noyuhqui quipia ome polihuic xohtli. Quipia ce cuitlapilli. Inacayo ica tliltetl nozo machiyoehuatl, ce coztic noz chilcoztic cuetlachtli.

Ixtelolotl coztic huan tliltic, quipiya hueyi tlantli huan polihuic tlancol.

Itlacual xikpatla

In ocelotl tlacua nacatl, yolcameh itlacua tlacaxolomeh, mazameh, cipactin, xiuhpaltotolin huan ozomahtin, tlacuachin, mapachtli huan pezohtli. Pihuia itlacualiz ica mimichtin.

In ocelotl ca ipan tlacacallah (tlapixcayotl huan colmenas, ixtlahuacan, caxiltechcopa tlazolli, calahcuayan) ipampa itlacual. Quimicti ichcameh nozo pitzotl ihcuac ahmo nenemi occe tlacualli.

Tequinemiliztli xikpatla

Ocelotl

In ocelotl, ce teoyolcatzin ipan macehualcayotl ompa America; mexicah, mayatlacameh, incatlacameh, occequin macehualtin. Mapuchetlahtolli nawel, itoca ompa Patagonia, moihtoa ipampa mapuchetlacameh, ocelomeh in teoyolcameh.

Incayotl xikpatla

Ipan America Huitztlampan ca in uturunqu nozo ocelotl, ce teoyotica ocelotl miec hueyic ipan Incatequichihualiztli ipan Andes tepehuahcan huan Amazonas cuauhtlacamac. Ipan Cuzco huehuehcauh altepetl itecuacan Incayotl, ocelomeh catcah tetonaltin.

Mayacayotl xikpatla

Tonalocelotl

Ce teoyolcatl in ompa Anahuac, Mayapan motenehua báalam, cuauhtlahtli itetonal huan yohualpixqui, ce teoyolcatzin ipampa mayatlacameh. ocelomachiyotl ce tlahtoliztli ipan tetl.

Mexicayotl xikpatla

Oceloyaoquizqui

Inin yolcameh tequichihualizcopa ca. Ipan yaotl cah ocelotlacatl, ce yaoquizqui ipampa Mexihcayotl. In ocelotl, noyuhqui moihtoa tepeyolotl, ce nahualli iteoyolcatzin; oceloehuatl itlaquemi itech ocelopilli, in yaoquizqui ipan yaoyotl.

Tonalpohualli xikpatla

Tonalocelotl

In ocelotl inic mahtlactli huan nahui tonalli itech hueyi tonalpohualli, noihqui quitoznequi mexicamachiyotonalcopa.^[2]

In ahcualli tonalli. Auh in aquihqueh ipan tlacatiyan, in ahzo pilli nozo macehualli iuh mihtoa, yaomicqueh, huizzoya, cehualoya, calaquiloya, ahxihuaya ihuan mochi ahmo cualli in imahcehual, in iicnopil mochihuaya, zan tecuhtli, tlahzolli in milacatzotinemi.

In Quetzalcoatl iteouh, tlatta mictlampan, in tonalocelotl ipampa macehualtin.

Mitotiztli xikpatla

Ipan Mixtecapan, ompa Guerrero, Huaxyacac huan Puebla tlahtohcayotl, quipia ce mitotiztli moihtoa tecuanimeh, caxtilahtlahtolcopa tecuanes, nican mitotiztli imachito ocelotl, in mitotiani quipia ce látigo huan tlachihua in lucha.

Tequichihualiztli xikpatla

Ompa Panama huehuehcauh itequichihualiz, cozcayotl ipan teocuitlaocelotl ipan Chibcha tlachihuacayotl ompa Cuauhtlahcamac Darien. Ompa Brasil tlalli, ocelomeh ce tecuanyolcameh huehuic.

Tlaixcopinalli xikpatla

Guyana ichimal
Ocelotl itzontecoma ipan Montería ichimal
Tlahtohcayotl Guerrero ichimal

Mecayotl xikpatla

Ocelotl ipan Belice.

Ca ocelotl imecayo ica mizmeh motenehua ocelomeh latintlahtoltica pantherinae ce tlamatilizneneuhcayotl quihto icel ocelotzin, quipia occequin mimiztin cenca cercanos quemeh huehuehocelotl (panthera tigris), Panthera uncia – leopardo de las nieves, Panthera leo – león, ihuan Panthera pardus – leopardo.