Diferencia entre revisiones de «Luis Buñuel»

Contenido eliminado Contenido añadido
Bot quīxpolihuīltiā: ''Tlamācuīlti 9'', quihcuiloā: ''9 ic mācuīlli mētztli''
Bot quīxpolihuīltiā: ''ā'', quihcuiloā: ''a''
Pantli 1:
{{Cualli tlahcuilōlli}}
{{Īxiptlayōllacatl
{{Īxiptlayōllācatl
|Nombre = Luis Buñuel
|Image = Luis Buñuel.JPG
|birthname = Luis Buñuel Portolés
|born = {{ESPf1939}} [[22 ic ōme mētztli]], [[1900]]
[[Calanda]], [[Aragón]], [[CaxtillānCaxtillan]]
|dead = {{MEXf1934}} [[29 ic chicōme mētztli]], [[1983]]
[[Altepētl Mēxihco]] <small>(83)</small>
Pantli 16:
}}
 
'''Luis Buñuel Portolés''' ītōcāītōca cē [[CaxtillānCaxtillan|caxtiltēcatl]] (quin [[Mēxihco|mēxihcatl]]) [[īxīptlayōlizyacānquiīxīptlayōlizyacanqui]]. Ōtequitic īpan CaxtillānCaxtillan, Mēxihco, [[Francia]] īhuānīhuan [[Tlacetilīlli TlahtohcāyōtlTlahtohcayōtl IxachitlānIxachitlan|T.T.I.]].
 
==Tlahtōllōtl==
===Achto xiuhtin===
[[Īxiptli:Vista_parcial_de_Calanda._Foto_José_Antonio_Bielsa.JPG|200px|thumb|Calanda.|left]]
'''Luis Buñuel Portolés''' ŌtlācatŌtlacat īpan [[Calanda]]<ref>Buñuel, Luis īhuānīhuan Carrière, Jean-Claude. ''Mi último suspiro'', Barcelona, Random House Mondadori, 1982. ISBN 84-9759-504-1</ref> , cē tepitzin āltepētlaltepētl īpan [[CaxtillānCaxtillan]], in xiuhpan [[1900]]. Leonardo Buñuel González auh María Portolés ōcatcah ītah auh īnan. Ōmomachtih īpan [[Zaragoza]], īpan cē jesuita ītlamachtīlcal. In xiuhpan 1917, ōmomachtih īpan in Universidad de [[Madrid]] (āxcānaxcan yeh [[Universidad Complutense de Madrid]]), nicānnican ōquīxmatqueh in[[tlahcuiloh]] [[Salvador Dalí]] īhuan in [[xōchicuīcanitl]] [[Federico García Lorca]].
 
===Francia===
In xiuhpan 1925, Buñuel ōya ōmpa [[Paris]], ōquīxmah [[André Breton]], in [[melāhuaicpaliztlimelahuaicpaliztli]]<ref>Quihtōznequi ''surrealismo''</ref> ītlatzintiani. Ōtequipanoh teuh yacānaliztliyacanaliztli tēpalēhuānitēpalēhuani īca [[Jean Epstein]]. Buñuel auh Dalí ōquihcuiloqueh ''[[Un Chien Andalou]]'' xiuhpan 1929. In īxiptlayōlli, ītōcāītōca ximopanōltih Breton olōlli. In xiuhpan 1930 Buñuel ōquichīuh ''[[L'Âge d'Or]]'', in ithuaz teuh petlachāhualiztlipetlachahualiztli īhuīc [[catōlicoquīxtianāyotlcatōlicoquīxtianayotl]]. īpampa in necominilo, ''L'Âge d'Or'' catca ahchīhualoqui 50 xiuhtin.
 
===Caxtiltēcatl TlācayaoyōtlTlacayaoyōtl īhuānīhuan Tlacetilīlli TlahtohcāyōtlTlahtohcayōtl===
Buñuel ōtlacuepayo CaxtillānCaxtillan, ōquichīuh ''[[Las Hurdes: Tierra Sin Pan]]'' in xiuhpan 1933. Otzīnt ''Filmófono'', chīhualōni calli, īhuānīhuan Ricardo María de Urgoiti īpan 1935. [[Tlacayaoyotl caxtiltēcatl]] opēuh inīn xiuhpan 1936. Īicnīuh García Lorca ītōcāītōca mictilo īpan tlachicuēiti 19.
 
Buñuel ōcholoh canah [[Tlacetilīlli TlahtohcāyōtlTlahtohcayōtl]]. NicānNican iximah teyacānquehteyacanqueh [[Charles Chaplin]] īhuānīhuan [[Serguéi Eisenstein]] In xiuhpan 1941 ōtequipanoh īca ''Museum of Modern Art'', īpan 1943, īca ''Warner Brothers''. Ahoteyacan īpan 1947.
 
===Mēxihco===
IhcuācIhcuac Luis Buñuel catca ōnen īca tomin, occē xihuitl, īcopa cē cena ōmpa [[René Clair]] īchānīchan ītech, cē franciatlācatlfranciatlacatl īxīptlayōlizyacānquiīxīptlayōlizyacanqui mitznequitlahtoāzmitznequitlahtoaz īca Denise Tual. In cihuātlcihuatl, ōquimanilih cē tequitl; tēyacānatēyacana ''[[La casa de Bernarda Alba]]'' īpampa [[Paris]] īhuānīhuan [[Mēxihco]]. Buñuel ōyah īpampa Mēxihco īpampa tlahtoa īca tlachīuhqui<ref>Quihtōznequi ''productor''</ref> [[Óscar Dacingers]]. Yeceh, ōquimah in tequitl ōtlanamacac.
 
Dacingers ōquimanilih occē tequitl, ''[[Gran Casino]]'', īxiptlayōlli īca [[Jorge Negrete]] auh [[Libertad Lamarque]]. Buñuel ōtlacuic. ĪtōcāĪtōca cē nēnquīzi<ref>[[Agustín Sánchez Vidal|Sánchez Vidal, A.]]: ''Luis Buñuel'', Cátedra, Madrid, 2004 (4ª ed.), pág. 47. ISBN 84-376-2151-8.</ref>. Ēyi xiuhtin zātēpanzatēpan, Buñuel ōhueli chīhua ''[[El gran calavera]]'', īca [[Fernando Soler]]. Pampa inin īxiptlayōlli, iximah ītlatequipanocapo [[Luis Alcoriza]]. ''El gran calavera'' ĪtōcāĪtōca cē icnōmatini axiliztli. Ipan 1950, Buñuel auh Dancingers ōquichīuhquen ''[[Los olvidados]]'', ipēuhcan ahximopanōltih, in īxiptlayōlli ōahcoquiz in "Premio pampa Achicualli teyacānquiteyacanqui" īpan Cannes.
 
Buñuel ōtētocac tēyacana īpampa [[Mēxihco]]. In xiuhpan 1954 auh 1960, ōtēyacan 2 īxiptlayōlmeh īpan [[Tlacetilīlli TlahtohcāyōtlTlahtohcayōtl IxachitlānIxachitlan]], ''[[The Adventures of Robinson Crusoe]]'' auh ''[[The Young One]]''. Buñuel ōcuep īpan [[CaxtillānCaxtillan]] pampa quichīuh ''[[Viridiana]]'' in xiuhpan 1962. ZātēpanZatēpan, īpan Mēxihco, ōtēyacan ōme īxiptlayōlmeh: [[El ángel exterminador]] (1962) auh ''[[Simón del desierto]]'' (1964).
 
===Occepa Francia===
Buñuel ōtequipano nōcuēl īpan [[Francia]] in xiuhpan 1956 . Quin ''Simón del desierto'', ahmo tequipanoātequipanoa īpan Mēxihco. ''[[Belle de jour]]'' (1967), ītōcāītōca cē huel nechihualiztli, tlānitlani miactīn premios. In xiuhpan 1972, Buñuel ōahcoquiz in "Oscar" (''Academy Award'') pampa achicualli ahmo-inglatlahtōlli īxiptlayōlli; pampa ''[[Le charme discret de la bourgeoisie]]''. ītlatzacuīxiptlayōlli ītōcāītōca ''[[Cet obscur objet du désir]]'', īc [[Pierre Louÿs]] āmoxtliamoxtli: ''[[La Femme et le pantin]]''. Buñuel ōmic īpan [[Altepētl Mēxihco]] in xiuhpan [[1983]]
==Īyōhcatiliztli<ref>Yōhcatiliztli: ''forma, propiedad, manera de ser'' (Simeon). Entiéndase ''estilo''.</ref>==
===[[Teōmatiliztli]]===
Buñuel ītoca cē ahteōni<ref>Quihtōznequi ''ateo''</ref>, yēceh in teōmatiliztli ca īpan miaquīn īxiptlayōltin. Ōmomachtih īpan cē jesuita ītlamachtīlcal, tēl ōquixiccāuhōquixiccauh.
===[[MelāhuaicpaliztliMelahuaicpaliztli]]===
==Mecatlaixcōpinaltin==
*'''1929''' ''[[Un Chien Andalou]]'' (''Cē Andalucíaitzcuintli'')
*'''1930''' ''[[L'âge d'or]]'' (''In teōcuitlimmaniatl'')
*'''1933''' ''[[Las Hurdes, tierra sin pan]]'' (''In Hurdes, ahtlaxcallli tlāllitlalli'')
*'''1947''' ''[[Gran Casino]]'' (''Huēyi Patōlcalli'')
*'''1949''' ''[[El gran Calavera]]'' (''In huēyi Yōllōpoliuhqui'')
*'''1950''' ''[[Los olvidados]]'' (''In tēilcāhuililīllitēilcahuililīlli'')
*'''1951''' ''[[Susana]]''
*'''1951''' ''[[La hija del engaño]]'' (''In cihuāconetlcihuaconetl ītech in tetlāllānhuīlizltlitetlallanhuīlizltli'')
*'''1952''' ''[[Subida al cielo]]'' (''Panhuetziliztli ilhuicacapahuīc'')
*'''1952''' ''[[Una mujer sin amor]]'' (''Cē cihuātlcihuatl ahmo tlazohtlaliztica'')
*'''1953''' ''[[El bruto]]'' (''In Ahyollo'')
*'''1953''' ''[[Él]]'' (''YehhuātlYehhuatl'')
*'''1954''' ''[[La ilusión viaja en tranvía]]'' (''In nechixcāyeliztlinechixcayeliztli yahui īc tepozohtlamalacatl'')
*'''1954''' ''[[Abismos de pasión]]'' (''Neyolcocoltiztli axoxōhuīlmeh'')
*'''1954''' ''[[The Adventures of Robinson Crusoe]]'' (''In Robinson Crusoe tētzahuyomeh'')
*'''1955''' ''[[Ensayo de un crimen]]'' (''Cē tlatlatiliztli yeyēcoliztli'')
*'''1955''' ''[[El río y la muerte]]'' (''In ātōyātlatōyatl auh in miquiztli'')
*'''1956''' ''[[Cela s'appelle l'aurore]]'' (''Inōn motōca in tlathuiztli'')
*'''1956''' ''[[La mort en ce jardin]]'' (''In miquiztli inīn xōchitlah'')
*'''1958''' ''[[Nazarín]]''
*'''1959''' ''[[La fièvre monte à El Pao]]'' (''In Atōnahuiztli tlehcō īpan El Pao'')
*'''1960''' ''[[The Young One]]'' (''In cihuāpillicihuapilli'')
*'''1961''' ''[[Viridiana]]''
*'''1962''' ''[[El ángel exterminador]]'' (''In tēmictiānitēmictiani angel'')
*'''1964''' ''[[Le journal d'une femme de chambre]]''
*'''1965''' ''[[Simón del desierto]]'' (''In huāccāīxtlāhuatlhuaccaīxtlahuatl Simón'')
*'''1967''' ''[[Belle de jour]]'' (''Cualnēzqui tōnaltica'')
*'''1969''' ''[[La Voie Lactée]]'' (''In cītlalin īcue'')
Pantli 81:
<references/>
 
[[NeneuhcāyōtlNeneuhcayōtl:ŌtlācatquehŌtlacatqueh xiuhpan 1900|Buñuel Portolés, Luis]]
[[NeneuhcāyōtlNeneuhcayōtl:Ōmicqueh xiuhpan 1983|Buñuel Portolés, Luis]]
[[NeneuhcāyōtlNeneuhcayōtl:Caxtiltēcah īxīptlayōlizyacānquehīxīptlayōlizyacanqueh|Buñuel Portolés, Luis]]