Honduras
Honduras ahnozo Ondorah[5] īāchcāuhtōca Tlācatlahtohcāyōtl Honduras (caxtillāntlahtōlli: República de Honduras [onˈduɾas] ), ītēcuacān ca in Tlahco Calpōlli, quichīhuah in āltepētl Tēuctzincalpan īhuān Comayagüela.[6][7]
.svg)
Honduras ca tlacetiliāni tlahtohcāyōtl īhuān motēnēhua iuhqui tlatequiliāni, huehcapan īhuān tlācaxōxouhqui, tlacetiliāni īhuān ahxelōlōni. Cuāxōchnāmiqui in mictlāmpa īhuān in tlāpcopa īca in Caribe Huēyātl, in huitztlāntlāpcopa īca Nicānāhuac, in huitztlāmpa īca in Fonseca Āyōllohco īhuān El Salvador, īhuān in cihuātlāmpa īca Cuauhtēmallān.[8] In Honduras ītlāīxpāyo īca mochintin ītlālhuāc ca 112 492 km².[1]
In Honduras ītlāltēcpanaliz tlaxeloa in tlācatiyān īpan 18 tlālxeliuhcāyōtl īhuān inīn īpan 298 āltepēcalpōlli. In tēpachōliztli iuhquiyōtl in tlācatlahtohcāyōtl, tlācatēpachōliztli īhuān tēīxiptlahtini, mayi īca ēyi huelitiliztli: nāhuatīllāliāni, chīhualtiliāni īhuān tlamelāhuacāchīhualiztli, mahxiltiānimeh īhuān yōllōxoxouhqueh, īhuān ahmo tlanitlatēcpānalizzōtl.[9][10]
In Honduras chānehqueh tlapanahuiah in 9 millones,[11][12][13] achi mochintin quichīhuahqueh in tēmilcuācuappixcayōtl, nō īhuān in pōchtēcayōtl, in āltepētequipanoliztli īhuān occē āyiliztli. In Honduras tlālxeliuhcāyōtl īca ocachi chānehqueh pozāhuacāyōtl ca Cortés īca 400.3 hab./km².[11] In tlācatiyān miectlācamēcayōtl, quichīhuah nāhui huēyi tlācamēcayōtl cenyeliztli in īxcōzāuhqueh nō mestizotin, in nicān tlācah (chontaltin, misquitotlācah, chicactiqueh, chortitlācah, pechtlācah īhuān tlacuāhuaqueh), in garifunatlācah īhuān in inglescriyoyomeh.
In Honduras tlalli huel ohuihcāyoh ca, quichīhuah cuacuauhtic tepētlah, huehcapan ixtlāhuatl, tepētzalan, in cānin oncah mantoc īhuān cualli ixtlāhuatl meya achi īxquich huēyi ātōyātl cequintin panōhuani cah,[14] in tlein quichīhua in huyēyi yōliliznepapanyōtl.[15] Momati tlein īpan Honduras, oncah cequntin 8000 tlanelhuatlamantli, cequi 250 huilānqueh īhuān ōnyōliliztin, tlapanahuia in 700 tōtōtlamantli īhuān 110 chīchīhualehtlamantli in momaca in ītlālpan.
Hondurastechpa, in nenāhuatīliztli cāhuitl ōohuihtēpanyah. In nicān tēīxnāmiquiliztli ōquichuīh tēīxnelōliztli īhuān tlaīxnelōliztli in tētlamahmaquilizpan.
Honduras ōquitēnquīxtih ītlācaxoxouhcāyōtl in 15 ic chiucnāhui īpan 1821. In ic cēpan īpan 1839, in ic cē ōnāhuatīllālīliztih in tlācatiyān. In tlācayacānani Francisco Ferrera ōmocuēp in ic cē tlahtohcatēīxiptla (1841-1842) auh ōcatca cēntetl tēīxnāmiquini. Zatepan inīn cāhuitl ōtēpachoh ic ōppa (1842-1844). In ōquitlamih ītēpachōliz ōtlahtohcat Coronado Chávez (1845-1847).
In ōquitlamih Chávez in tlācayacānani Ferrera ōnectēpachoh, tēl onca ahmo tlapalēhuīliztica īhuān in tēcentlālīliztli ōquitēnēuh in tlanemilizzolpixqui Juan Lindo. In ihcuāc in Lindo ītēpachōliz, yancīcān ōnāhuatīllālīliztih. Lindo ōtēchicāhuac in tēmachtiliztli, īhuān in ōcualtilih in tētlamahmaquiliztli in tlācatiyān.
Īpan 1852 Lindo ōquitēpachōlizmacac in tlacuitlatlāzalli José Trinidad Cabañas (1852-1855). Ēxiuhtica, in Cuauhtēmallān ītēpachōliz in Rafael Carrera ōhuāllah īhuān ōquitēpachohcātlāz Cabañas, īhuān ōquitēpachohcātih in tlanemilizzolpixqui tēyacānani José Santos Guardiola.[9]
TlāltōcāitlEditar
In tōcāitl īpampa Cristóbal Colón ōihtoh "Gracias a Dios que hemos salido de estas honduras", quihtoznequi "Tlazohcāmati Dios tlein ōticatcah ōēuh ītech inīn āhuehcatlān". In in tlein Honduras quihtōznequi āhuehcatlān.
CemānāhuacāyōtlEditar
In Honduras quimpiyah miaquīntīn tlālhuaqueh īca 48 tlahtohcāyōtl. Cuāxōchtia canahpa mictlāmpa īca Cuauhtēmallān īhuān Huēyātl Caribe, canahpa īcalaquitlāmpa nō Pacifico Huēyātl, īhuān canahpa iquizāyampa Atlántico Huēyātl, in iuhquin canahpa tlāpcopa Ayōllohco Mēxihco, īhuān canahpa huiztlāmpa Mēxihco.
In tepētl ocachi cuauhtīc[16] Mc Keiley ompa tlalhuactli Alaska īhuān inīc ōme ocachi cuauhtīc nicān Tlālli Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl in Mount Albert īhuān Colorado ipan Rocky Mountains in ompa Tlacetilīlli Tlahtohcāyōtl Ixachitlān, occe tepetl quemeh Mount Shasta ipan Sierra Nevada Californiaco. In tepeyohtic sistema tepetlah Sierra Nevada, tepetlah Apalache, tepetlah Rockies, Sierra Nevada, Sierra Sangre de Cristo, occequin. In ātōyātl ocachi huehca Mississipi, occequin atoyātl quemeh Rio Grande, Hudson, Pecos īhuān Atoyātl Colorado.
YōlcatiliztliEditar
Nō xiquitta Tlacetilīllahtohcāyōtēcah tōtōmeh quemeh in iztacuāuhtli, tzopilōtl, centzontli, canauhtli, ehēcatōtōlli, zōlli, huehxōlōtl, cuauhchochopitli, huītzilin ahnōzo yōlcah quemeh in temazātl, mazātl, tlācaxōlōtl, tecuanōtl, māpachtli, coyōtl, miztli, techalōtl, cōzamatl, āyōtōchtli, āmiztli, huezacotl, tōchtli, āhuitzotl, ocomiztli īhuān cipactli, cuēchcoātl, cueyatl, tamazolin, cōātl, āzcatl, pāpālōtl, pipiyolli, zāyōlin, colotl, xīcohtli, chapōlin, occequīntīn. Nīcan tlacatiyan cah occequin yolcah ihuicpa Europan quemeh in cahuāyoh, cuācuahueh, pitzotl, ichcatl occequintin.
Honduras īxeliuhcaEditar
 |
| Nº1 | Tlālxeliuhcāyōtl | Chānehqueh (2005/2006) |
Tlaīxpayōtl (km²) |
Tēcuacān |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Atlántida | 400,787 | 4,372.1 | La Ceiba |
| 2 | Cholōltēcac | 395,000 | 4,360 | Cholōltēcac |
| 3 | Colón | 230,000 | 8,248.8 | Troxillo |
| 4 | Comayāhuac | 400,000 | 5,124 | Comayāhuac |
| 5 | Copan | 300,000 | 3,242 | Santa Rosa Copan |
| 6 | Cortés | 1,300,000 | 3,923 | San Pedro Zōllān |
| 7 | El Paraíso | 350,000 | 7,489.1 | Xōchcallān |
| 8 | Francisco Morazán | 1,350,000 | 8,619 | Teōcuitlapan |
| 9 | Gracias a Dios | 60,000 | 16,997 | Puerto Lempira |
| 10 | Intibucá | 180,000 | 3,123 | La Esperanza |
| 11 | Islas de la Bahía | 35,000 | 236 | Zohuatlān |
| 12 | La Paz | 150,000 | 2,525 | La Paz |
| 13 | Lempira | 250,000 | 4,228 | Gracias |
| 14 | Ocotepēc | 110,000 | 1630 | Ocotepēc |
| 15 | Ōllālco | 450,000 | 23,905 | Xōchicalpan |
| 16 | Santa Bárbara | 380,000 | 5,024 | Santa Bárbara |
| 17 | Valle | 170,000 | 1,665 | Nacaōme |
| 18 | Yōllōtl | 500,000 | 77,81 | Yōllōtl |
ToquiliztequitlEditar
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Chīmalpahin Cuāuhtlehuanitzin yeh ōquihcuilo ondora īpan Annals of his Time, 1608-1615.
- ↑ In iuhqui in tlatēcpānalli 8 īhuān 295 īpan in Honduras Āltepētlācayōtl Nāhuatīllālīliztli, īmōmextin āltepētl, īmīllahcayeyān, īāltepēma īhuān īcallah, quicepanchīhuah ītēcuacān in Tlācatlahtohcāyōtl.
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ 9,0 9,1 Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ 11,0 11,1 Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Nemachiyōtīlli:Cita web
- ↑ Quihtōznequi alto