Nemachiyōtīlli:Toquiliztequitl

Yecnemiliceh Agustin, itechpa Philippe itech Champaigne.

Agustin itech Hipona, tlaixihmachtli noihuan in iuh yecnemiliceh Agustin nozo, ica romatlahtolli, Aurelius Augustinus Hipponensis (Tagaste, inic 13 inic matlactetl oncentetl metztli inic 354-Hippo Regius, inic 28 inic mahtlactetl ometetl metztli inic 430), yehhuatl ce yecnemiliceh, teotlacatl ihuan tetlamatilizmachtiani itech in Netlacentequililiztli tlaneltocani.

In «itetlamatilizmachtihcauh in Netlamachtilli» yehhuatl catca in tlacempanahuiani tlanemiliani itech in netecpicholiztli itech inic centetl milxiuhcayotl ihuan ipan Antonio Livi cemeh in oc cencah huehhueyintin tlamatinimeh itech in tlahtlacayotl. Tlachihuani monenepiltihqui, itech huetz nequiztic ixeliuhcayotl in imaniliz itech quihcuiloz itechpa nequexquitzahuiliztli ihuan teotlamatiliztli, inic yehhuatl ''Neyolcuitiliztli'' ihuan ''In ialtepeuh in Teotl'' itlachiuh oc cencah ittitiloni.

Tenemilizpoalli xikpatla

Tlacatiliztli, ipiltian ihuan itelpochtian xikpatla

Yecnemiliceh Agustin tlacat inic 13 inic totlanacayotiayan[1] inic 354 ipan Tagaste (ipan in tematiantic Argelia), tepiton altepetl itech Numidia ipan in mictlan itech Africa, ca quinihcuac itech oncalaquia in Tlacateuccan romayotl.

Itahtzin, tlatocayotilli Patricio, yehhuatl yeya ce tepiton motlaxcatiani tlateotocani ihuan inantzin, in tlatoquilih Yecnemiliceh Monica, tlalilo itechpa in Netlacentequililiztli in iuh inemachiotil in cihuatl motecpichoani, ica tetlaocoliliztli ihuan yecyotl tlayehyecoltilli, tenan tetlauhtiani ihuan tlazoneuhtli mochipa ipampa in inetlamachtilli in icencal, oc no itzintlan in tlachihualiztli oc cencah tetlehcotequini.

Monica quimachtih in iconeuhtzin ipan in nelhuatl nelhuayotl itech in yolpachihuitiztli motecpichoani ihuan in quittaz in quenin in tlazcaltilli Agustin monohnoncuatlaliaya itech in iohhui in netecpicholiztli itech huetz in tlatlahtlauhtiliztli ahmohuehcani itzalan ce hueyi netoliniliztli. Xihuitl zatepan Agustn motocayotiz inohmah «in iteconeuh in iixayo in inantzin». Ipan Tagaste, Agustin peuh inemachtiliz nelhuayotl, zatepan itahtzin quihuicac itech Madaura inic quichihuaz nemachtiliztli itech netlahtolmachtiliztli.

 
Yecnemiliceh Agustin ihuan yecnemiliceh Monica (1846), itechpa Ary Scheffer.

Agustin mopihpiloh ipan in nemachtiliztli itech in amoxcuiloliztli. Quinextih ce nequiztic neixpetzoliztli itechpa in amoxcuiloliztli, macheh in greciayotl huehcauhqui ihuan quimocuiliaya nequiztic tecealtiliztli. In inic ce itepanahuiliz quimocuilih in iuh tlayahualiuhcayotl Madaura ihuan Cartago, in ompa momachtih ipan netlahtolmachtiliztli ihuan tlahtolnemachililiztli. Inoc ixihxihuiuh in iuh tlamachtilli ipan Cartago quipouh ce ahmo ixnamiquiliztli nehuehhuelililiztli itechpa in teixehualiztli. In huel cahuitl, quelehuiaya ipan nequiztic tlamachiuhcayotl quiceliz tenxochitl ihuan in mahuizotl, ca quiteonez ahyohuihca ipan inon tlayacatih ixihuiuh in telpochyotl. Inoc iitech yeliz ipan Cartago quinextih iahciliz tecealtih ihuan mopihpiloh ipan necepanicneliliztli tlahtollalizotl ihuan tlatlaliliztli ixihmachoni. Mahcihui mocahuaya quihuicaz ipampa ineyollapanaliz, ihuan itech pilcatinemia tetech netlacanequiliztica in itlatopehualiz in iteoyoliauh tlaelpaquini, ahmo quicauh inemachtiliz, macheh yehhuatl in nequexquitzahuiliztli. Xihuitl zatepan, huel yehhuatl in Agustin oquichiuh ce chicahuac teixcomacaliztli itechpa inin cahuitl itech itelpochyotl ipan iamox Neyolcuitiliztli.

Ica caxtolli onnahui xihuitl, in tlaixpohualiztli itech Hortensius in iamox in Ciceron quihxitih ipan in ineyolixihmachiliz in Agustin in iihiyo in tlanemililiztli ihuan iuh itech huetz cenquizca in inemachtiliz in nequexquitzahuiliztli, tlamatiliztli in ipan mopihpiloh. Inoc inin cahuitl in telpochtli Agustin quixmah ce cihuatl in itloc quipix ce nenepanoliztli mopiloh inoc mahtlactli onnahui xihuitl ihuan in itloc cihuatl quichiuh ce teconeuh: Adeodato.

Ipan itlatemoliz motzomocoani itech in tlananquililiztli ihuic in tlalleltiliztli itech in neltiliztli, Agustin panoc niman ce tlamachtiloyan tlacemmatilizotl ixquichca occe in ahtle ca quiteonecini ipan ahtle ce nelli tlananquililiztli ihuic inetequipacholiz. Zatepan quimalcochoh in manesnemachtilli inic quineltoca ca ipan inin nemachtilli quiteonecizquia ce neixcuitilli in ipan in catleh quihuicatihuelitizquia in inemiliztzin. Ixachi xihuitl itech pilcatinen inin nemachtilli ihuan zatepan, tlaciahuiltilli, quicauh in quittaz ca yehhuatl yeya ce nemachtilli tlatzinquixtiani ca quinahnamiqui in tlatziuhtinemiliztli itech in tlein cualli ihuicpa in ahyecyotl.

Tlahtōlcaquiliztilōni xikpatla

  1. Inin tlahtolli quinezcayotia ica españatlahtolli «noviembre». Ma xiquixpohua inin inepaniuhca: Mētztli (cāhuitl).